Auteur: Ton van den Berg

Geplaatst op

Gezonde kookmethodes

Tijdens het reorganiseren van een kast kwamen we de ooit gekochte stoompan tegen. Met goede bedoelingen gekocht en…uit het zicht verdwenen, dus nog niet gebruikt. Terwijl stomen toch als een van de gezonde kookmethodes wordt gezien. Het voedsel gaart in stoom zonder dat je olie of boter hoeft toe te voegen. Dit behoudt niet alleen de natuurlijke smaak en textuur van ingrediënten, maar voorkomt ook het verlies van waardevolle voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen – in tegenstelling tot koken of frituren, waarbij deze vaak in het water of de olie verdwijnen. Bovendien is het snel (vaak in 5-15 minuten klaar), energiebesparend en geeft het weinig geurtjes in de keuken. Een opsomming van gezonde kookmethodes.

  1. Grillen
    • Hoe werkt het? Voedsel wordt bereid op een grill of grillpan, meestal bij hoge temperatuur, waarbij overtollig vet wegdruipt.
    • Voordelen: Behoudt voedingsstoffen, voegt een rokerige smaak toe zonder extra vet, en is geschikt voor vlees, vis, groenten en zelfs fruit. Het vetgehalte blijft laag omdat vet tijdens het grillen wegsmelt.
  2. Pocheren
  1. Hoe werkt het? Ingrediënten worden zachtjes gekookt in een vloeistof (water, bouillon of wijn) bij lage temperatuur (ongeveer 70-80°C).
  2. Voordelen: Geen toegevoegde vetten, behoudt delicate smaken en texturen, vooral ideaal voor vis, eieren en fruit. Voedingsstoffen blijven grotendeels intact omdat de temperatuur laag is.
  3. Bakken in de oven
  1. Hoe werkt het? Voedsel wordt bereid in een oven met droge hitte, vaak op een bakplaat of in een ovenschaal.
  2. Voordelen: Weinig of geen olie nodig, geschikt voor grote porties, en behoudt smaak en voedingsstoffen. Ideaal voor groenten, vlees en vis.
  3. Roerbakken
  1. Hoe werkt het? Ingrediënten worden snel op hoog vuur gebakken in een wok of pan met minimale olie.
  2. Voordelen: Snelle bereiding behoudt knapperigheid en voedingsstoffen van groenten. Weinig vet nodig als je een goede anti-aanbakpan gebruikt. Perfect voor gemengde groenten, mager vlees of tofu.
  3. Sous-vide
  1. Hoe werkt het? Voedsel wordt vacuüm verpakt en langzaam gegaard in een waterbad op een constante, lage temperatuur (meestal 50-70°C).
  2. Voordelen: Maximale behoud van smaak, textuur en voedingsstoffen. Geen vet nodig en vlees blijft sappig. Ideaal voor precisiekoken.
  3. Koken in bouillon
  1. Hoe werkt het? Groenten, granen of eiwitten worden gekookt in een smaakvolle bouillon in plaats van water, wat smaak toevoegt zonder extra calorieën.
  2. Voordelen: Beperkt verlies van voedingsstoffen als je de bouillon hergebruikt (bijvoorbeeld voor soep). Laag in vet 
  3. Rauwe bereiding 
  1. Hoe werkt het? Ingrediënten worden niet verhit, maar rauw gegeten, zoals in salades, smoothies
  2. Voordelen: Maximaal behoud van vitaminen, mineralen en enzymen, omdat er geen hitte wordt gebruikt. Geen vet nodig en snel te bereiden.

Het zijn gezonde kookmethodes, maar kies vooral dié welke het best bij je passen.

Geplaatst op

Gekarameliseerde verse zilveruitjes

Al langer heb ik mijn zinnen gezet op het karameliseren van verse zilveruitjes. Maar, het is nog niet zo makkelijk om aan goede verse zilveruitjes te komen. De betere groentewinkel heeft ze, maar niet altijd. Tijdens het doen van de boodschappen bleek dat onze vaste groenteman mooie verse zilveruitjes verkoopt voor een leuke prijs. Er komen twee projecten aan, gekarameliseerde verse zilveruitjes en ingemaakte verse zilveruitjes. Ik begin met het eerste.

Allereerst de keuze voor de zilveruitjes. De meest geschikte zijn de stevige kleine zilveruitjes van rond  de 1,5 cm doorsnede. Het pellen kan een gepriegel zijn. Snijd een kruisje aan de onderkant en dompel de uitjes voor een minuut in kokend water. Het pellen wordt een stuk makkelijker.

Ingrediënten: 250 gr verse zilveruitjes, 13 gr boter, 1 el ghee, 25 gr suiker, 100 ml rode wijn, 1/2 el balsamicoazijn, 1/2 el honing, 2 takjes verse tijm, zout naar smaak.

Aan de slag met Gekarameliseerde verse zilveruitjes

Op middelhoog vuur worden in een pan met dikke bodem de boter en ghee verhit. Voeg de suiker en wat zout toe en roer tot de suiker smelt. Voeg de gepelde uitjes toe en spatel ze door het mengsel zodat de uitjes rondom bedekt zijn. Het geheel afblussen met de wijn, balsamicoazijn en de honing. De takjes tijm toevoegen en het geheel aan de kook brengen. Dat kan het vuur laag, de deksel op de pan en zachtjes laten sudderen voor een minuut of 35.

Tijd om de takjes tijm uit het mengsel te halen en wat water toe te voegen. De komende 10 minuten laten pruttelen en in te dikken op laag vuur tot de uitjes goudbruin zijn en het vocht is verdampt tot een stroperig geheel. Spatel de uitjes voorzichtig om en om. Serveer de uitjes lauwwarm of koud.

De volgende keer probeer ik de verse zilveruitjes te karameliseren in de slowcooker.

Geplaatst op

Professor Pannenkoek

Twee keer per jaar gaat VL met één of meerdere vriendinnen een midweek naar het Oosten van het land. Welverdiende uitjes om te genieten en te ontspannen zonder ‘maham’ te horen. Bij de uitjes horen steevast ook bezoekjes aan de winkel van Professor Pannenkoek. Een bijzondere man die zich vastgebeten heeft in de kennis en kunde van de pannenkoek. Maar waarom Professor Pannenkoek? 

In zijn jonge jaren als student deed hij in 1973 mee aan een bakwedstrijd. De winnaar mocht de titel ‘Professor Pannenkoek 1973’ in ontvangst nemen. Die winnaar was de huidige professor. Sindsdien is er geen strijd meer geweest om de titel zodat de professor zijn titel met trots is blijven dragen.

Wat maakt de pannenkoeken van de professor zo apart en interessant? Op zijn website zegt hij het volgende er over; ‘…Professor Pannenkoek (kiest) voor granen van eigen bodem. Mooie, soms vergeten graanrassen, uit de verschillende delen van ons land. Waar boeren met passie werken aan de terugkeer van echte goede biologische granen op de akkers en waar molenaars deze malen tot prachtige melen, rijk aan mineralen en voedingsstoffen…’ Hij heeft -soms honderden jaren- oude recepturen bestudeerd en ontwikkelt dagelijks nieuwe toepassingen van ingrediënten. 

Kom je in zijn winkel dan komt de pannenkoekgeur je tegemoet. De professor is aan het bakken. Natuurlijk ontkom je er niet aan om te proeven. Op de schappen staan veel zakken pannenkoekmixen, exclusief ontworpen door en voor de professor. In zijn assortiment verschillende soorten pannen en accessoires om te bakken. VL bakt de pannenkoeken het liefst in een maifan stone pannetje. Hierin kunnen vier pannenkoekjes tegelijk gebakken worden. VL koopt tijdens haar bezoeken aan de winkel twee, drie mixen voor thuis.

Bron: https://professorpannenkoek.nl/de-professor/

Dé favoriete mix in ons huis is de spelt/kaneelmix. Op zijn website zegt de professor: ‘…Dit recept ontdekte de professor in een 15e-eeuws Gents  manuscript. Het leverde een fantastische mix op van spelt, tarwe, boekweit en geurige specerijen als kaneel, kardemom, anijs, gember en kruidnagel…’

Pannenkoekjes van de spelt/kaneel mix van Professor Pannenkoek
Pannenkoekjes van de spelt/kaneel mix van Professor Pannenkoek Foto Luka
Geplaatst op

Basisrecept boerenkool stamppot

Voor ons basisrecept boerenkool stamppot zagen we bij de groenteman verse boerenkoolbladeren. We overlegden of we deze zouden kopen en zelf snijden óf dat we voorgesneden boerenkool zouden kopen. De groenteman kwam met een tip. Door de kool te snijden gaat gaan sappen verloren en dat merk je in de smaak. Voor een extra smakelijke stamppot wordt de boerenkool niet gesneden, maar gebroken.

Ingrediënten: 600 gr boerenkool, 1200 gr kruimige aardappelen, 1 grote ui, 1 bolletje soloknoflook, 150 gr boter, 1 el ghee, 1/2 tl nootmuskaat, een scheut melk, 300 gr spekblokjes, 2 rookworsten

Aan de slag: Basisrecept boerenkool stamppot

Scheur de verse boerenkoolbladeren los van de nerven en was de bladeren in ruim water. Om alle zand kwijt te raken is meermalen wassen aan te raden. Stop de bladeren met aanhangend water in een plastic zak die dan in de vriezer gaat voor een paar dagen.

Is het tijd om de stamppot te maken haal ik de zak met bevroren boerenkoolbladeren te voorschijn en breek de bladeren fijn. Nu kan je kiezen voor een wat grovere of juist een wat fijnere structuur. Ik ga voor het laatste.

Schil de aardappelen, snijd deze in ongeveer gelijke stukken en spoel deze. Zet de pan met aardappelen in koud water op het vuur. Breng in een andere pan water aan de kook en kook de boerenkool gaar.

Pel de ui en snipper deze grof. Pel de knoflook en snipper deze fijn. In een koekenpan de ghee verhitten en de uisnippers karameliseren gedurende een half uur. In de laatste minuten de knoflook toevoegen en licht bakken.

Zodra de aardappelen gaar zijn worden ze afgegoten. De aardappelen nog even zonder deksel droog stomen. Giet ook de boerenkool af, maar bewaar het kookvocht. Stamp de aardappelen tot puree onder toevoeging van blokjes boter. Maak de puree smeuïg met scheutje voor scheutje melk totdat de puree naar wens is. Gebruik hiervoor de garde.

Tijd om de boerenkool en het ui/knoflook mengsel door de puree te spatelen. Het is best een nauwkeurig werkje om de kool en de puree goed verdeeld te krijgen. Omdat er redelijk veel boter in de puree is verwerkt hoeft er geen jus bij geserveerd te worden. Boerenkool stamppot is lekker met piccalilly, mosterd, zilveruitjes of schijfjes augurk. De worst kan in plakjes op de stamppot gelegd worden.

Geplaatst op

Broodje hamburger met paprika, ui en knoflook

In ons gezin hebben de hamburger herontdekt. Was het eerst de zoektocht naar de ‘jaren ‘70 broodje hamburger’, nu is het een broodje hamburger met paprika, ui en knoflook en tomatensaus. Een variatie op Sloppy Joe. 

Ingrediënten: 750 g rundergehakt,1 el Worcestershire-saus, 1 ei, 15 gr Mexicaanse kruiden, zout en peper naar smaak

Voor de saus

200 ml ketchup, 2 el tomatenpuree, 2 el mosterd, 2 el mayonaise, 2 augurken, 2 pepertjes, 2 middelgrote uien 2 bolletjes soloknoflook, 1 puntpaprika, 1 el honing, 100 ml runderbouillon, 1 el ghee

200 ml ketchup, 2 el tomatenpuree, 2 el mosterd, 2 el mayonaise, 2 augurken, 2 pepertjes, 2 middelgrote uien 2 bolletjes soloknoflook, 1 puntpaprika, 1 el honing, 100 ml runderbouillon, 1 el ghee

Voor het serveren:

4 hamburgerbuns, 4 plakken Cheddar, naar eigen keus sla, tomaat, augurken, ui-ringen

Aan de slag: Broodje hamburger met paprika, ui en knoflook

Ik stort me eerst op het gehakt. Eenmaal gekneed, gekruid en tot hamburger gevormd moeten de hamburgers voor een half uurtje in de koelkast. Dan heb ik mooi de tijd om de rest van de ingrediënten voor te bereiden. Dus het gehakt eerst maar eens los kneden voor zo’n minuut of vijf. Het kan met een vork. Ik doe het met mijn handen, nooit met de mixer. Na het los kneden voeg ik het ei toe en kneed totdat het ei helemaal is opgenomen. Dan de Mexicaanse kruidenmix, de Worcestershire-saus, zout en peper toevoegen en goed mengen. 

Maak van het gehaktmengsel vier gelijke ballen. Ik gebruik de weegschaal, zodat alle ballen een gelijk gewicht hebben. Om de hamburgers te vormen heb ik een handige hamburgerpers. Ooit voor mijn verjaardag gekregen van mijn dochter. Even invetten tegen het plakken of -mijn voorkeur- de pers inpakken met vershoudfolie. Dan worden de onderdelen minder vet en makkelijker schoon. De hamburgers op een bord met tussen elke hamburger een stukje bakpapier. Voor een half uur of een uurtje de koelkast in.

Bereiding van de saus.
De pepertjes en de paprika even wassen en van de zaadjes en zaadlijsten ontdoen. De ui en knoflook pellen en snipperen. De pepertjes en paprika fijn snijden, maar niet snipperen. De augurk in dunne plakjes snijden Verhit in een pan met dikke bodem de ghee en bak de ui en knoflook glazig. Voeg de tomatenpuree en de ketchup toe en bak deze even mee. Dan kunnen de mosterd, mayonaise, honing en bouillon er bij. Goed mengen en op laag vuur wat in laten dikken.

Bak de hamburgers op een redelijk hoog vuur om en om bruin. Eenmaal bruin dan gaan de hamburgers in de saus voor een minuut of 15 tot 20 om gaar te stoven. Desgewenst kunnen de hamburgerbuns even onder de grill. Leg de laatste paar minuten op elke hamburger een plakje kaas en laat deze smelten. Serveer de hamburgers uit de pan met tomatensaus op de hamburgerbuns met een flinke schep saus. De broodjes hamburger met paprika, ui en knoflook zijn klaar om gegeten te worden. 

Geplaatst op

Het echte broodje hamburger

In de jaren ‘70 deed fastfood zijn intrede in Europa. De eerste McDonald’s van Europa opende op 21 augustus 1971 de deuren in Zaandam. Het Amerikaanse bedrijf ging een samenwerking aan met het Nederlandse Albert Heijn. Tijd voor het echte broodje hamburger.

In de eerste jaren waren er veel uitdagingen, omdat Nederlanders nog niet bekend waren met het fastfoodconcept, het eten van hamburgers en het eten met de handen.

In de jaren ’70 waren hamburgers vaak basic –een dunne hamburger, eenvoudige saus, kaas en broodje– zonder de overdadige toppings van nu. Dit zorgt voor een authentieke, no-nonsense smaak die focust op de basis-ingrediënten.

Veel recepten uit die tijd gebruikten verse, lokale producten zonder de hedendaagse toevoegingen zoals conserveermiddelen of kunstmatige smaakstoffen. Door deze jaren ‘70 broodje hamburger te maken, heb je een ‘gezondere’ versie. Een beetje nostalgie. Weet wat je eet.

Ingrediënten (voor 4 broodjes hamburger):

600 g rundergehakt, 1 ei, 1 tl zout, 1/2 tl versgemalen zwarte peper,1/2 tl knoflookpoeder, /2 tl uienpoeder, (of 15 gr hamburgerkruiden), 1 tl Worcestershire-saus

4 zachte witte hamburgerbuns, 4 plakken cheddar kaas, 4 blaadjes knapperige ijsbergsla,  dunne plakjes tomaat, 4 dunne ringen rode ui, 4 dunne schijfjes zoetzure augurk, 1 tl Mosterd (optioneel) Amerikaanse saus naar smaak

Aan de slag: het echte broodje hamburger

Meng met de hand het rundergehakt voorzichtig met het ei, zout, peper, knoflookpoeder, uienpoeder en Worcestershire-saus. Vorm vier gelijke ballen en druk ze plat tot hamburgers van ongeveer 1 cm dik. Maak een kleine kuil in het midden om krimpen tijdens het bakken te voorkomen.

Verhit een koekenpan of grillplaat op middelhoog vuur. Voeg een klein beetje ghee toe om plakken te voorkomen. Bak de hamburgers 3-4 minuten per kant voor medium (of langer voor doorbakken, afhankelijk van voorkeur). Leg een plak cheddar op elke hamburgers in de laatste minuut en laat de kaas smelten.

Snijd de hamburgerbroodjes doormidden en rooster de snijkanten licht in een droge pan of op de grill tot ze goudbruin zijn (ongeveer 1-2 minuten).

Besmeer de onderste helft van het broodje royaal met de saus. Leg daarop een hamburger met de gesmolten cheddar. Voeg sla, tomaat, ui en augurken toe in die volgorde. Smeer een dun laagje mosterd (optioneel) op de bovenste helft van het broodje en plaats deze op de burger. Serveer het echte broodje hamburger direct met frietjes en een koude cola en je waant je in de jaren ‘70 (vorige eeuw).

Geplaatst op

Alternatieven voor paneermeel

Paneermeel, wie gebruikt het nu niet in bepaalde gerechten? Ik gebruikte het vroeger in bijvoorbeeld gehakt om de structuur steviger te maken. Of om te paneren en een krokant laagje om vis of vlees te maken bij het bakken of frituren. Sinds enkele jaren gebruik ik geen paneermeel meer. Het ruikt en smaakt muffig, niet lekker. Het werd een zoektocht naar alternatieven voor paneermeel.

Paneermeel wordt in gerechten gebruikt voor:
Een krokante korstje: Het creëert een knapperige laag bij bakken of frituren, wat contrast toevoegt aan zachte ingrediënten. Paneermeel wordt gemengd met ei en bloem om een krokante korst te vormen rond vlees, vis of groenten. Paneermeel wordt over de bovenkant gestrooid, vaak met boter of kaas, om een knapperige laag te maken tijdens het bakken. Dit geeft textuur aan een verder zachte schotel. Ook houdt het krokante laagje sappen van het ingrediënt vast.

Binding: Het helpt ingrediënten bij elkaar te houden, zoals in gehaktballen of vegetarische burgers. Paneermeel wordt toegevoegd aan gehakt of groentemengsels om vocht te absorberen en het mengsel compacter te maken, zodat het niet uit elkaar valt tijdens het koken.

Vulling of topping: Het geeft structuur of een krokante afwerking aan ovenschotels en gratins. Paneermeel wordt gemengd met kruiden, kaas of groenten om een stevige vulling te maken die niet uitloopt tijdens het bakken.

Alternatieven voor paneermeel

Verkruimelde beschuit
Verkruimel of maal een of meerdere beschuiten.
Gemalen cornflakes
Cornflakes, licht verkruimeld, geven een knapperige textuur en een neutrale, licht zoete smaak. Ze zijn populair in westerse keukens, zoals in de VS voor gefrituurde kip.
Panko
Panko is een Japans type paneermeel gemaakt van witbrood zonder korst, wat een luchtigere en knapperigere textuur geeft.
Gemalen crackers
Verkruimelde ongezouten crackers zijn een goede vervanger. Ze geven een krokante laag en zijn neutraal van smaak, vaak gebruikt in Europese en Amerikaanse recepten.
Havermout
Fijngemalen havermout biedt een licht nootachtige smaak en een stevige textuur. 
Gemalen noten (bijv. amandelen, walnoten)
Fijngemalen noten geven een rijke, nootachtige smaak en een knapperige textuur. 
Kokosrasp
Gedroogde kokosrasp geeft een zoete, tropische smaak en krokante textuur. 
Maïsmeel of polenta
Maïsmeel of polenta zorgt voor een korrelige, krokante laag.
Rijstmeel of gemalen rijstvlokken
Fijngemalen rijstvlokken of rijstmeel geven een lichte, knapperige textuur. 
kikkererwtenmeel
Kikkererwtenmeel, bekend als besan in de Indiase keuken, wordt gebruikt voor gerechten zoals pakora. Het geeft een hartige, nootachtige smaak en een krokante textuur.
Geroosterde broodkruimels van vers brood
Vers brood (bijv. ciabatta of zuurdesem) roosteren en verkruimelen. Dit geeft een frisse, knapperige textuur. 

Voor extra smaak kun je kruiden, specerijen of geraspte kaas toevoegen aan deze alternatieven voor paneermeel

Geplaatst op

Dé traditionele gehaktbal

Onlangs startte ik mijn zoektocht naar ‘dé traditionele gehaktbal’. Op zoek naar de ultieme gehaktbal vond ik veel recepten voor gehaktballen met de toevoeging ‘oma’s gehaktbal’. Vaak wordt gebruik gemaakt van kruiden die ‘oma’ niet kende of voorhanden had. Ik kies voor recepten uit het Amsterdamse Kookboek en het Haagse Kookboek uit de jaren ‘50 en combineer deze tot één recept. Dé traditionele gehaktbal.

Het Amsterdamse Kookboek en het Haagse Kookboek waren in de jaren 1940-1950 toonaangevende bronnen voor huisvrouwen en bevatten eenvoudige, voedzame recepten die pasten bij de naoorlogse periode. Gehaktballen waren een geliefd gerecht, vaak bereid met betaalbare ingrediënten zoals gehakt, broodkruim, ei en eenvoudige kruiden. Ze werden meestal geserveerd met aardappelen, groenten en jus, en de recepten waren gericht op smaak en stevigheid passend bij de sobere tijdsgeest.

In de jaren rond 1950 waren luxe ingrediënten schaars, dus gehaktballen werden gemaakt met eenvoudige producten die makkelijk voorhanden waren zoals beschuit en basis kruiden zoals nootmuskaat en peper. Ketjap en mosterd, die later populair werden, waren in die jaren minder gangbaar in traditionele recepten uit deze kookboeken. Het Amsterdamse Kookboek en Haagse Kookboek benadrukten praktische, zuinige methoden. Het gebruik van boter en een zware braadpan was gewoon. De jus werd vaak gemaakt van het braadvocht om niets te verspillen. Een portie van 125-150 gram gehakt per bal was gebruikelijk voor een stevige maaltijd, passend bij een gezin van vier.

Dé traditionele gehaktballen

Ingrediënten (voor 4 personen): 500 gram gehakt (half-om-half: varkens- en rundergehakt, of puur rundergehakt voor een magerder resultaat), 1 ei, 2 beschuiten (of 50 gram oud witbrood, geweekt in 2 eetlepels melk), 1 kleine ui, zeer fijn gesnipperd, 1 theelepel zout, 1/4 theelepel versgemalen zwarte peper, 1/4 theelepel nootmuskaat, 1 eetlepel boter (voor het bakken), 1 eetlepel bloem (optioneel, voor de jus), 200 ml water of runderbouillon (voor de jus)

Om de gehaktbal wat eigentijdser te maken gebruik ik een el mosterd en 7 gr gehaktkruiden van Het Blauwe Huis. Ook gebruik ik 150 gr rundergehak persoon, dus 600 gram in totaal, óf van Boer Jan óf van onze natuurslager. De eerste is wat droger dan de ander.

Aan de slag met dé traditionele gehaktbal

Verkruimel de beschuiten fijn in een kom (of week het brood in melk en knijp het uit). Meng het gehakt, ei, verkruimelde beschuiten (of brood), fijn gesnipperde ui, zout, peper en nootmuskaat in een grote kom. Kneed het mengsel goed met de hand tot het egaal is. Als het te nat aanvoelt, voeg een klein beetje extra beschuitkruim of paneermeel toe (maximaal 1 eetlepel).

Verdeel het mengsel in 4 gelijke porties (circa 125-150 gram per bal voor 4 personen). Maak met vochtige handen ronde, stevige ballen om te voorkomen dat ze uit elkaar vallen tijdens het bakken.

Verhit de boter in een zware (gietijzeren) braadpan op middelhoog vuur tot het schuim wegtrekt. Leg de gehaktballen voorzichtig in de pan en bak ze rondom goudbruin (circa 5-7 minuten). Draai ze regelmatig voor een gelijkmatige korst. Zet het vuur lager, voeg een scheutje water of bouillon toe (ongeveer 100 ml) en dek de pan af. Laat de gehaktballen op laag vuur in 20-25 minuten gaar sudderen. Keer ze af en toe om.

Haal de gehaktballen uit de pan en houd ze warm onder aluminiumfolie. Roer de bloem door het achtergebleven braadvocht in de pan om een gladde massa te vormen. Voeg geleidelijk de resterende 100 ml water of bouillon toe en roer tot een gladde jus ontstaat. Laat de jus enkele minuten pruttelen en breng op smaak met extra zout en peper indien nodig.

Serveer de gehaktballen met de jus, gekookte aardappelen en een traditionele groente zoals sperziebonen, wortelen of rode kool. Een klassieke combinatie is andijviestamppot met dé traditionele gehaktbal en in het kuiltje wat jus.

Dé traditionele gehaktbal.Onlangs startte ik mijn zoektocht naar ‘dé traditionele gehaktbal’. Op zoek naar de ultieme gehaktbal vond ik veel recepten voor gehaktballen met de toevoeging ‘oma’s gehaktbal’. Vaak wordt gebruik gemaakt van kruiden die ‘oma’ niet kende of voorhanden had.
Image by Pirkko Seitsenpiste from Pixabay
Geplaatst op

Een pittige les

Alles lag klaar om een pittige chili con carne te maken. Uiteraard ook de rode pepers. Ik ging enthousiast aan de slag. Snijden, hakken, alles ging goed… totdat ik gedachteloos in mijn oog wreef. De tranen sprongen in mijn ogen, en mijn gezicht voelde alsof het in brand stond. Gelukkig wist ik wat te doen. Het was zeker een pittige les. Tips om capsaïcine – dat venijnige stofje in hete pepers – van je handen te houden of te verwijderen. 

Wat is Capsaïcine?

Capsaïcine is het chemische stofje dat pepers hun pit geeft. Het is olieachtig en blijft daardoor makkelijk aan je handen plakken. Als je het per ongeluk in je ogen of op een gevoelige plek krijgt, kan het flink branden. Maar met de juiste voorbereiding en remedies kun je dit voorkomen of snel oplossen. De pittigheid van pepers wordt aangegeven in de Heat Index

Tips om Capsaïcine op je handen te voorkomen

  1. Draag handschoenen: Dit is mijn gouden regel bij de meer pittige pepers. Trek wegwerphandschoenen aan (latex of nitril) voordat je pepers snijdt. Zelfs met handschoenen was ik daarna mijn handen nog even voor de zekerheid. Tip: bewaar een doosje handschoenen in je keukenla voor dit soort klusjes!
  2. Vermijd je gezicht: Raak je ogen, neus of mond niet aan na het snijden van pepers. Dit klinkt logisch, maar tijdens het koken vergeet je het zo – ik spreek uit ervaring!
  3. Dompel je handen in water met bleekmiddel: Tijdens het snijden kun je je handen af en toe in een verdund mengsel van water en bleekmiddel (5:1-verhouding) dompelen. Dit neutraliseert capsaïcine en voorkomt dat het blijft plakken. Tips om Capsaïcine van je Handen te Verwijderen

Tips om capsaïcine van je handen (en snijplank) te verwijderen

Oké, je hebt toch capsaïcine op je handen gekregen. Geen paniek! Hier zijn wat manieren om dat brandende gevoel weg te krijgen:

  1. Druppel olijfolie of canola-olie op je handen en wrijf stevig, vooral onder je nagels. Capsaïcine is oplosbaar in olie, dus dit helpt het los te maken. Spoel daarna met zeep.
  2. Dompel je handen in een kom melk. De caseïne in melk neutraliseert capsaïcine. Ik heb dit zelf gebruikt na mijn oog-incident, en het werkt echt!
  3. Was je handen met afwasmiddel en voeg een eetlepel baking soda toe. Wrijf krachtig – dit duo pakt de olieachtige capsaïcine effectief aan.
  4. Wrijf citroensap of witte azijn op je handen. De zuurtegraad helpt capsaïcine te neutraliseren. Laat het even intrekken en spoel af.
  5. Geen melk in huis? Smeer yoghurt op je handen. Het werkt net zo goed dankzij de caseïne. Even laten zitten en afspoelen.
  6. Vermijd heet water: Was je handen met lauw of koud water. Heet water opent je poriën en kan het branden verergeren. Combineer met afwasmiddel voor het beste resultaat.

Wat te Doen bij Capsaïcine in je Ogen?

Mijn ongelukje met de rode peper leerde me één ding: als capsaïcine in je ogen komt, spoel dan direct met veel koud water. Als dat niet genoeg is, dep je ogen met een doek gedrenkt in melk. Blijft het branden? Raadpleeg een arts, vooral als je contactlenzen draagt. Het was een pittige les.

Heb jij een eigen truc om capsaïcine te tackelen? Deel hem in de reacties hieronder! Heb je deze tips geprobeerd? Laat ons weten hoe het ging!

Een pittige les
Een pittige les
Geplaatst op

Pepers te scherp? Beperk de pittigheid!

Een peper wordt scherp door de aanwezigheid van het stofje capsaïcine. De concentratie capsaïcine bepaalt de mate van scherpte, met hogere concentraties die een pittigere peper als resultaat hebben. Pepers te scherp? Beperk de pittigheid!

Capsaïcine dient als natuurlijk afweermiddel tegen planteneters en schimmels. De plant produceert capsaïcine om zich te beschermen tegen insecten en dieren, maar dit stofje heeft geen effect op vogels, die zo kunnen helpen bij het verspreiden van de zaadjes.
Het stofje zit voornamelijk in de zaadlijsten (de ribben van de peper) en het vruchtvlees. Pepers te scherp? Beperk de pittigheid!

Soms is het wenselijk om de pittigheid van pepers in recepten te in te perken. Dat kan op verschillende manieren, tijdens de voorbereiding of in het gerecht zelf. Enkele praktische methodes om de pittigheid van pepers te verminderen, terwijl de smaak behouden blijft.

Tijdens de voorbereiding

Verwijder de zaadlijsten en de zaden. Snijd de peper open en verwijder deze delen met een scherp mes. Bij de echt pittige pepers is het verstandig om handschoenen te dragen om huidirritatie te voorkomen.

Kies mildere pepers: Als je een recept volgt, kun je een mildere peper kiezen (bijv. jalapeño in plaats van habanero) om de pittigheid te verminderen. De Scoville Schaal geeft duidelijkheid over de geschatte scherpte van verschillende pepersoorten.

Blancheer of week de pepers: Dompel de pepers kort (30-60 seconden) in kokend water en koel ze daarna in ijswater. Dit kan een deel van de capsaïcine afbreken. week gesneden pepers in koud water met een scheutje azijn of citroensap gedurende 10-15 minuten om de scherpte te verzachten.

Gebruik minder peper: Beperk de hoeveelheid peper in het recept. Begin met een klein stukje en proef tussendoor om de gewenste pittigheid te bepalen.

Tijdens het koken

  1. Kook of bak de pepers: roosteren, bakken of koken kan de pittigheid iets verminderen, vooral als je de pepers lang verhit. Roosteren geeft ook een extra smaakdimensie.
  2. Combineer met vetrijke ingrediënten: Capsaïcine is vetoplosbaar, dus het toevoegen van zuivel (zoals yoghurt, room, kaas of melk) of oliën (zoals kokosmelk of olijfolie) kan de pittigheid verminderen
  3. Voeg zoetigheid toe: Suiker, honing of fruit (zoals mango, ananas of sinaasappel) kan de pittigheid balanceren door de smaakpapillen te verzachten. Dit is gebruikelijk in Caribische of Mexicaanse recepten.
  4. Gebruik zetmeelrijke ingrediënten: Ingrediënten zoals aardappelen, rijst, brood of maïs kunnen de hitte absorberen en verdunnen. Serveer een pittig gerecht bijvoorbeeld met rijst of aardappelpuree.

In het gerecht of bij het serveren

  1. Verdun met andere ingrediënten: Voeg meer van de niet-pittige ingrediënten toe (zoals tomaten, uien of bouillon) om de concentratie capsaïcine te verlagen.
  2. Serveer met zuivelproducten: Een dip van zure room, Griekse yoghurt of een romige saus naast het gerecht helpt de scherpte te verzachten bij het eten.
  3. Combineer met zure smaken: Zure ingrediënten zoals citroensap, limoensap of azijn kunnen de pittigheid temperen door de smaak te balanceren.
  4. Proef en pas aan: Voeg pepers geleidelijk toe en proef tijdens het koken. Zo voorkom je dat het gerecht te pittig wordt.

Pepers te scherp? Beperk de pittigheid!

Wees voorzichtig met verwerking: Capsaïcine blijft op je handen of snijplank. Was alles grondig en vermijd contact met ogen of gevoelige huid

Image by Muhammad Ragab from Pixabay
error: Het is niet toegestaan deze tekst te kopiëren
Geverifieerd door ExactMetrics