Broeder in de slowcooker

Haarlemmerweg, het is een mooie zomerse dag. Het loopt tegen etenstijd. Om vijf uur ‘smiddags moet de warme maaltijd op tafel staan. Mijn moeder gaat met een pan water, een bak met aardappelen en een schilmesje naar de voordeur. Daar zitten de buurvrouwen al klaar. Het is gezamenlijk aardappelen schillen in het zonnetje. En natuurlijk ook de nieuwtjes uitwisselen, soms op een lichtelijk roddelniveau maar altijd gezellig.

Op zaterdag werd er niet gekookt. Dan was het een uitgebreide broodmaaltijd. Of broeder uit de slowcooker. De slowcooker van mijn moeder was een tulbandvorm op een petroleumstel of in de gasoven.

Dit recept van broeder in de slowcooker wordt gemaakt in de moderne slowcooker.

Ingrediënten: 300 gram zelfrijzend bakmeel, 175 gram rozijnen, 100 gram krenten, 75 gram sucadestukjes, 125 ml melk, 125 gram boter, 2 eieren, het merg van drie vanillestokjes (of 2 zakjes vanillesuiker)

De ingrediënten moeten op kamertemperatuur zijn. Dus mogen de ingrediënten een uurtje uit de koelkast. De rozijnen en krenten worden een uurtje geweekt. Daarna de rozijnen en krenten even drogen met keukenpapier en bestuiven met bloem. Dan blijven ze keurig op hun plaats in het deeg. De rozijnen, krenten en sucadestukjes mengen tot een gevarieerd geheel.

De boter mixen tot het zacht en smeuïg is, stuk voor stuk de eieren erbij. Voeg dan ook de vanillesuiker toe. Mixen zodat alles goed romig wordt. Een beetje melk toevoegen en verder mixen.
Dan het zelfrijzend bakmeel er door heen scheppen en verder mixen. Verder mixen en melk rustig toevoegen tot het een geheel iets dikker is dan beslag maar dunner dan deeg.

De binnenpan van slowcooker invetten en bekleden met bakpapier. Zo dat de broeder, eenmaal gaar, aan het bakpapier uit de slowcooker getrokken kan worden. Met de spatel het beslag/deeg voorzichtig in de slowcooker spatelen en er een zo mooi mogelijke bol van maken. Tussen de pan en de deksel een dubbel stuk keukenpapier leggen. De deksel op de slowcooker en instellen op laag voor een uur of 2,5. Na deze tijd met een grote satéprikker controleren of de broeder gaar is. Niet gaar, dan nog een half uurtje om daarna weer te proberen.

Zodra de broeder in de slowcooker gaar is, deze een kwartiertje in de pan af laten koelen. Dan kan het aan het bakpapier uit de pan getild worden. In plakken gesneden met boter, poedersuiker of stroop serveren.

Grieks bijgerecht Tzatziki

Grieks bijgerecht Tzatziki
Om dit bijgerecht helemaal tot zijn recht te laten komen, maak ik het een dag van te voren.

Ingrediënten
1 komkommer, 1 bol Soloknoflook, 1 liter Proto (of Dodoni 10%), yoghurt, een scheut olijfolie, wat wijnazijn en een paar klein gesneden blaadjes munt.

De komkommer schillen en met een grove rasp raspen. Een beetje zeezout of Himalayazout er over heen strooien en in een schone theedoek of kaasdoek het vocht er uit knijpen. Dit mag best stevig, zodat bijna alle vocht er uit is. De knoflook heel fijn hakken of raspen. Sommige mensen raspen de knoflook tot moes, dan is een bol extra knoflook niet overbodig.

Meng alle ingrediënten in een ruime schaal door de yoghurt en roer alles goed door elkander. De schaal gaat afgedekt in de koelkast tot de volgende dag.

Een lekkere combinatie is tzatziki met Turks brood en Kotopoulo sto fourno en fêta fourno.

Klassieke Hete Bliksem uit de oven

Je kunt het bereiden als stamppot en als ovengerecht. Hoe je het ook maakt, het blijft klassieke hete bliksem. Ik ga vandaag voor de ovenschotel.

Ingrediënten: 750 gr rundergehakt, 1 kilo aardappels, 6 appels, een forse scheut melk, 125 gram geraspte kaas, 2 uien, 1 theelepel mosterd, een 125 gr boter.

De aardappelen worden geschild en in snijd grove stukken gesneden. Ook de appels worden geschild, van hun klokhuis ontdaan en in grove blokjes gesneden. De uien schillen en snipperen.

Zijn deze voorbereidingen achter de rug, dan kan het koken beginnen. De aardappelen in een brede pan met koud water aan de kook brengen. De aardappelen hebben ongeveer een kwartier nodig om gaar te worden.

Verhit in een hapjespan een klontje ghee en bak de uisnippers glazig. Voeg dan het gehakt toe om te rullen en gaar te bakken.

Doe de appelblokjes in een pan met een klein laagje water. De appels worden ongeveer tien minuten gekookt tot ze zacht zijn.

Zijn de aardappels gaar dan kunnen ze afgegoten worden. Weer terug in de pan om wat uit te dampen. Stamp de aardappels tot puree onder toevoeging van de stukjes boter en de mosterd. Als de boter helemaal is opgenomen, kan de warm gemaakte melk toegevoegd om de puree smeuïg en luchtig te maken . Verwarm de oven voor op 200 graden.

Nu de losse onderdelen klaar zijn, kan de overschotel in elkaar gezet worden. Meng eerst het gehakt door de puree. Schep daarna de appelstukjes door het mengsel. Vet een ovenschaal in en verspreid hierover de puree.

Ik neem nu een appel, schil en snijd in het dunne plakken om daarna te verdelen over de hete bliksem. Strooi de geraspte kaas over het geheel. De schaal gaat voor ongeveer 25 minuten in de oven. Als de bovenkant mooi bruin is, is klassieke hete bliksem uit de oven klaar!

Spitskool Stamppot

We eten vandaag groenten van het seizoen, Spitskool Stamppot. Het recept volgens het Haagse Kookboek: 1,5 spitskool, 1,5 kg aardappel, wat melk, snufje nootmuskaat, boter en zout. Dit recept is wat karig, dus breng ik er wat meer smaak in.

Ingrediënten: 1,2 kilo aardappelen, 1 spitskool, 2 uien, 2 bollen soloknoflook, 1 tl komijnpoeder, 2 el sojasaus, 2 rode paprika, 80 gr geraspte kaas, 2 rookworsten, 125 gr boter, 1 el ghee, zout en peper naar smaak.

Eerst maar het voorbereidende werk: schil de aardappelen, snijdt ze in vieren en spoel ze even af. Dat kunnen de aardappelblokjes in een pan met koud water.

Snijdt de spitskool in dunne reepjes. Even wassen in een vergiet en uitlaten druipen. Schil en snipper de uien en knoflook. Snijdt de paprika in dunne reepjes en halveer deze.

De aardappelen kunnen nu gekookt worden. Het duurt even voordat het water kookt, dus tijd genoeg voor de andere handelingen. Als het water kookt dan duurt het ongeveer een kwartier voordat de aardappelen gaar zijn. Inmiddels kunnen de rookworsten volgens de aanwijzingen op de verpakking warm gemaakt worden.

Komt de pan met aardappelen aan de kook, dan kan de wok met een klont ghee op temperatuur gemaakt worden. De ui en knoflook worden glazig gebakken. Dan kunnen de paprikareepjes, komijnpoeder en de spitskool toegevoegd worden. Het geheel ongeveer 10 minuten wokken. Zodra de kool zacht is, is het gaar.

Inmiddels zijn de aardappelen ook gaar en worden afgegoten. Terug in de pan worden de aardappelen tot een puree gestampt. De boter wordt in stukjes toegevoegd tijdens het stampen. De geraspte kaas door de puree spatelen tot de kaas geheel gesmolten is.

Voor een gladdere puree kan je met de garde de puree luchtig kloppen. Ook kan nu de verwarmde melk toegevoegd worden tot de puree de juiste smeuïgheid heeft.

De inhoud van de wok wordt al omscheppend door de puree gewerkt. Eenmaal goed gemengd is de spitskool stamppot gereed voor opdienen.

Duivels Rundvlees, Dagin Setan


Duivels Rundvlees, Dagin Setan

Ingrediënten: 1 kilo hacheevlees, 4 bolletjes soloknoflook, 1 el sambal Badjak, 1 el mosterdzaadjes, 1 el mosterd, 4 sjalotjes, sap van 1 limoen, 1 el azijn

Voordat ik aan het noodzakelijke snijwerk begin, haal ik het vlees uit de koelkast. Even wat zwarte peper er over en laten rusten is een kom. Ik gebruik hacheevlees, in blokjes gesneden door de slager.

De sjalotten en de knoflook ontdoe ik van de schillen en snipper ze fijn. De sjalotten en knoflook gaan in een ruime kom. De mosterdzaadjes worden fijn gemaakt in de vijzel en verdwijnen ook in de kom. Ik voeg de sambal, azijn, mosterd en ketjap toe. Nu is het zaak om het mengsel goed te roeren en te mengen.

Tijd om de vleesblokjes aan dit kruidenmengsel toe te voegen. Weer goed mengen en omscheppen zodat alle blokjes goed bedekt zijn. Hoewel niet nodig, maar ik laat dit geheel een minuut of 10 rusten. De smaken mengen zich beter.

in de wok verhit ik een el ghee. Eenmaal goed op temperatuur gaat het mengsel vlees/kruidenmengsel in de wok. Op hoog vuur bak ik het vlees voor een minuut of 5. Dan komt de slowcooker in actie.

Doe de inhoud van de wok in de slowcooker. Nog even verdelen en de slowcooker kan op ‘Laag’ voor een uurtje of 8. Her is belangrijk om af en toe te controleren of er voldoende vocht in de slowcooker is. Anders wat water toevoegen.

Zijn de 8 uren voorbij en de saus is iets te dun, voeg dan een papje van twee eetlepels arrow root met water toe. Even roeren tot de juiste dikte is bereikt. Tijd om de Duivels Rundvlees, Dagin Setan op te dienen.

Griekse kippensoep, Avgolemono

Een traditionele Griekse kippensoep, Avgolemono. Deze luxe soep wordt door Grieken vaak gegeten met Pasen. Maar ook als de kinderen ziek zijn of, gewoon, door het jaar heen.

De basis is kippenbouillon, uiteraard zelfgemaakt en lang getrokken in de slowcooker. Ik laat de kip acht uur trekken. Langer is ook mogelijk, de bouillon wordt alleen maar gezonder door langer te trekken. De eieren en citroensap zorgen voor binding en de karakteristieke smaak.

Ingrediënten: 1 kip, 2 uien, 3 bollen soloknoflook, 3 wortels, 3 laurierblaadjes, 2 stengels bleekselderij, 250 gr rijst, 3 eieren, sap van 2 citroenen, 1 el azijn, ongeveer 1,5 l water, verse peterselie of dille voor de garnering.

Om een stevige bouillon te maken is het zaak om vroeg te beginnen. Ik snijd de kip in stukken en doe deze in de slowcooker. De ui met schil, de wortels en de bleekselderij snijd ik in grove stukken. De knoflook wordt ontdaan van de schil en snijd ik in vieren. De laurierblaadjes, peperkorrels en een el azijn gaan bij de kip. Dan zoveel water toevoegen dat de kip onder staat. De slowcooker kan aan voor 8 uur op ‘Laag’.

Na 8 uren vis ik de kip uit de slowcooker. Om de vingers te sparen is het verstandig om de kip af te laten koelen voordat ik het vlees van de botjes af haal. De rest van de bouillon gaat door de zeef. Zorg wel dat je de bouillon opvangt in de soeppan. Anders was het werk voor niets.

De groenten kunnen vanuit de zeef in de kliko. Hun gezonde stofjes zitten inmiddels in de bouillon. De kip is afgekoeld en geplukt. De stukjes vlees gaan bij de bouillon in de soeppan. De rijst gaat ook in de pan om gaar gekookt te worden volgens de aanwijzingen op het pak.

Breek de eieren in een schaal en pers de citroenen uit. Met de garde de eieren en citroensap goed mengen in een wat grotere kom. Vanuit de pan worden nu ongeveer vijf soeplepels bouillon bij het eier/citroenmengsel gevoegd. Na elk schepje goed roeren tot de vijf schepjes bouillon bij het mengsel toegevoegd en doorgeroerd is. Nu kan het eier/citroen/bouillonmengsel in zijn geheel toegevoegd worden en de Griekse kippensoep, Avgolemono is klaar.

Nog even de dille of peterselie hakken voor de garnering. Ik zet de gehakte peterselie of dille in een schaaltje op tafel zodat iedereen zelf de gewenste hoeveelheid garnering.

Geglaceerde zilveruitjes

Het wordt al snel in verband gebracht met Boeuf Bourguinon: geglaceerde zilveruitjes. Maar ook bij verschillende stoofvlees gerechten zijn deze zilveruitjes een smakelijke aanvulling. Dus, beperken we ons niet tot geglaceerde zilveruitjes bij de Boeuf Bourguinon.

Ingrediënten:
een klein potje zilveruitjes, 1 dl kippenbouillon, 250 ml droge witte wijn, 2 el ghee, zout en peper naar smaak, 1 tl gedroogde tijm, 2 laurierblad, 1 el balsamicoazijn

Giet het potje zilveruitjes in een vergiet en spoel deze kort af met koud water. Gebruik een koekenpan die zo groot is dat er één laagje uitjes ontstaat. Smelt de ghee op middellaag vuur en bak op laag vuur de zilveruitjes licht bruin.

Giet de witte wijn bij de uitjes, een el balsamicoazijn en de kruiden toevoegen. Breng het geheel aan de kook en laat het even doorkoken. Dan kan het vuur laag en het deksel op de pan.

Een uurtje zachtjes doorsudderen is voldoende om de uitjes boterzacht te maken. Kijk af en toe of de uitjes niet droog komen te staan. Als dat het geval is, giet er nog wat wijn bij. Is het uur voorbij en de uitjes zacht, dan kan het deksel van de pan zodat saus kan indikken.

Over reuzel en kaantjes

Het is de tijd van Rinus de aardappelboer met paard en wagen. Van de schillenboer met zijn ijzeren hond. De tijd van voedzaam voedsel. Kaantjes is wat overblijft na het langzaam uitbakken van varken- of runderniervet of varkens buikvet. Het lijkt op uitgebakken spek, (maar is het niet). Over Reuzel en kaantjes dus.

Kaantjes zijn het resultaat van het langzaam uitbakken van niervet of buikvet. ‘Men neme 500 gram buik- of niervet, wat peper en zout. Bak op middel vuur het vet uit en roer tot er bruine stukjes ontstaan. De kaantjes goed laten uitlekken en bestrooien met wat zout en peper.’

Mijn moeder maakte regelmatig kaantjes voor op brood. Uiteraard aten we luxe witbrood, een teken van welvaart. Bruin brood ‘was voor arbeiders’, was de gedachte toen. Ieder kreeg twee boterhammen en daarop ruim kaantjes. Ook lekker bij stamppot.

Jamie Olivier gebruikt zwoerd om kaantjes te maken. Maar het heeft niets te maken met reuzel en kaantjes. Het is ‘knabbelspek’. . Zijn recept 👇

Ingrediënten: 500 gram zwoerd (ongeveer 1 cm dik)

Verwarm de oven op 250 graden. Snijd de zwoerd in reepjes. Leg de reepjes zwoerd op een bakplaat en leg er een tweede bakplaat op de reepjes. Druk deze stevig aan.

Laat deze combinatie 10 minuten bakken. Na deze 10 minuten kan de bovenste bakplaat weggehaald worden. Laat nu de reepjes nog een minuut of 10 bakken

Giet het overgebleven vet in een potje en laat het afkoelen. Gebruik dit vet om later vlees in te bakken.

Gember op siroop (Stemgember)

Je houdt er van of je verafschuwt het. Gember op siroop (Stemgember). Vooral door mij gegeten bij verkoudheden en andere lichamelijke ongemakken. Natuurlijk kan je een potje kopen van de betere merken. Bij verkoudheid helft ook deze thee. Bij heftiger verkoudheden of zelfs griep helpt deze vette kippensoep.

Leuker is het om het zelf te maken. Daarbij stuiten we al op een probleem. Voor stemgember worden jonge wortelscheuten gebruikt. Zonder veel vezels. En laat die jonge scheuten nu net niet te koop zijn in Nederland.

Dus moet er een list verzonnen worden.. Ik koop de gember in een betrouwbare toko. De pittige soort gember. Thuis gekomen gaat de gember de vriezer in, voor zo’n 24 tot 36 uur. De vezels vriezen stuk, maar de smaak heeft er niet onder te lijden.

Ik gebruik donkere basterdsuiker. Dat geeft een mooie donkere kleur en een heerlijke smaak. Net zo bruikbaar is kristalsuiker, of andere soorten basterdsuiker. De beschrijving is voor bereiding in de pan en in de slowcooker.

Ingrediënten
450 gram pittige gember (Toko), 400 gram donkere basterdsuiker, 500 cl water

De gember is bevroren en doe ik in een schaal met water voor een uur. De schil wordt hierdoor week en kan makkelijk geschrapt worden. Na een uurtje de gemberwortels schillen. Dit is eerder schrappen met een scherp mesje. Het is best een klusje, met alle uitsteeksels en rare vormen.

Na de wortels geschrapt te hebben, de gember nog eens afspoelen om de losse schilletjes kwijt te taken. Dan kunnen de wortels in dunne plakjes gesneden worden. De gember is dan eerder gaar en wordt malser.

* bereiding in de pan: Verwarm het water in een pan tot kookpunt en voeg de suiker toe. Roer de suiker door het water en laat het een paar minuten koken. Voeg de gemberstukjes toe en laat het even koken. Zet dan het vuur laag en kook de gember in een uur gaar.

* bereiding in de slowcooker: verwarm het water in een pan tot kookpunt en voeg de suiker toe. Roer tot de suiker is opgelost. Doe de gemberstukjes en de siroop in de slowcooker en voeg de siroop toe. De slowcooker kan op ‘Laag’ voor 6 tot 8 uur.

Ik steriliseer 4 jampotjes door -na ze in de vaatwasser te hebben gehad- 15 minuten op 150 graden in de oven te doen. Om de potjes uit de oven te halen, zijn ovenwanten zeer aan te bevelen. 150 graden is best heet.

De dekseltjes gaan in een maatbeker in loeiheet water. Even afdrogen voor gebruik.
Let op, je mag de hete potjes niet meer aan de open kant aanraken.
De gemberstukjes worden met de siroop in de hete potjes gedaan. De stukjes moeten onder de siroop staan, ongeveer een centimeter van het deksel.

Laat de potjes geheel afkoelen.eenmaal echt afgekoeld kan je ze in de koelkast bewaren. Hoe langer je ze bewaard, des te lekkerder wordt de gember op siroop.

Gember op siroop (Stemgember)

Hachee van opoe

We hebben het plan opgevat om verschillende variaties van de ons bekende hachee stoofpot te bereiden. Maar dan wel zoals andere landen dit zien. We nemen hiervoor steeds in stukjes gesneden runderlap, ook wel hacheevlees of goulashvlees genoemd.

Nu is de hachee aan de beurt. Niet zo zeer op de manier van mijn opoe, maar meer het klassieke recept. En dan noem je het al gauw ‘grootmoeders’ recept. Of van opoe.

Ingrediënten
voor het vlees:
1 kilo hacheevlees, een klont Ghee, 1 kilo uien, 1 tl bouillonpoeder, 2 pijpjes donker bier, 4 laurierblaadjes, 4 kruidnagels, 2 gedroogde jeneverbessen, 4 plakken ontbijtkoek, 2 el arrowroot, wat zout en peper naar smaak.

voor de puree:
1,3 kilo kruimige aardappelen, 125gram boter en wat melk.

Ik begin vroeg want het spul moet zo’n acht uur stoven. Maar… eerst koffie. Het vlees kan dan goed op kamertemperatuur komen. En natuurlijk alle ingrediënten, afgewogen en klaar gezet om misgrijpen te voorkomen. Aan de slag!

De grootste klus is de uien pellen en in ringen snijden. Keurig op gestapeld op een ruim bord. Het vlees is inmiddels op temperatuur. De soeppan staat klaar met een klont Ghee. Dit goed op temperatuur laten komen voordat het vlees in de pan gaat. Op matig vuur lichtbruin bakken. Het vlees kan al in de slowcooker. De uiringen gaan in de soeppan. Niet schrikken, het lijkt heel veel ui. De ui wordt op midden vuur glazig gebakken.

De uiringen gaan ook in de slowcooker. Regelmatig omscheppen zodat de ui en het vlees lekker gemengd worden. Het meeste werk is gedaan. Nu mag de slowcooker aan de slag. Het vlees-/uimengsel zit in de slowcooker. De pijpjes bier gaan in de soeppan samen met de bouillonpoeder. Even op matig vuur verwarmen. Bruist het een beetje, dan giet ik het bier/bouillon ook in de slowcooker. Een beetje omscheppen, op naar de volgende stap.

Handig is om de kruidnagels een voor een in een laurierblaadje te steken. De kruidnagels zijn dan makkelijk terug te vinden. De laurierblaadjes een beetje onderduwen in de slowcooker en de plakken ontbijtkoek op de inhoud van de pan leggen. De jeneverbessen in de pan. Na ook deze ‘klus’ geklaard is kan de slowcooker aan op mijn favoriete stand ‘Laag’ voor acht uur.

Na zeven uur is de puree aan de beurt.
De tijd om puree te maken schat ik in op minder dan een uur. De aardappelen zijn dan algeschild. Dus enige planning is aan te raden om het geheel gelijktijdig te kunnen serveren.

De aardappelen schillen en in ongeveer gelijke blokjes snijden. Ik doe de aardappelen meestal door vieren. De aardappelen even goed afspoelen en in voldoende water aan de kook brengen. Na ongeveer 15 minuten zijn de aardappelen gaar en kunnen worden afgegoten. In de tussentijd heb ik de boter in stukjes gesneden en de melk verwarmd.
De stamper doet het grovere werk, het stampen van de aardappelen. Onder het stampen door de boter klontje voor klontje toevoegen. Naar eigen inzicht wat melk toevoegen tot het een smeuïg geheel is. Nu komt de garde in actie. Hiermee de puree voorzichtig luchtig kloppen.

Als groenten hebben we gekozen voor tuinerwten en wel uit de diepvries. Lekker makkelijk in zes minuten in kokend water klaar. Even afgieten, desgewenst een klontje boter er door. Als het goed is zijn nu alle onderdelen van de maaltijd klaar om opgeschept te worden. Nu maar hopen dat de kinderen snel aan tafel komen.

Hachee van opoe
Geverifieerd door ExactMetrics