Eerder maakte ik klassieke geglaceerde zilveruitjes met zoetzure zilveruitjes uit een potje. Dat was een succes, maar het avontuur lokte. Onlangs kocht ik verse zilveruitjes welke ik karameliseerde in de koekenpan. Maar is de smaak van verse zilveruitjes gekarameliseerd in de slowcooker vergelijkbaar?
We gaan het zien. Ik ga het experiment aan met een ruime 250 gram verse zilveruitjes. Met nagenoeg dezelfde ingrediënten als de gekarameliseerde uitjes in de koekenpan voor een goede vergelijking. Zorg er voor dat de uitjes in één laagje de bodem van de slowcooker bedekt.
Ingrediënten: 250 gr verse zilveruitjes, 2 el boter 1/2 el honing, 2 el droge witte wijn, 2 el bouillon, 1/2 el balsamicoazijn, 1 tl tijm, zout naar smaak.
Aan de slag: Verse zilveruitjes gekarameliseerd
Goed, zilveruitjes zijn klein en 250 gram zijn best veel uitjes. Die moeten allemaal gepeld worden. Een hoop gepiel met een mesje. Ik maak het me zo makkelijk mogelijk: de uitjes een minuut blancheren in kokend water, een kruisje in de onderkant en de schil kan er zo vanaf. Als het goed gaat. Het is een handigheid en vergt wat oefening.
De boter smelten in de slowcooker en de honing en tijm toevoegen. Dan de uitjes toevoegen en goed mengen zodat de uitjes rondom met het botermengsel bedekt is. Als de uitjes in de slowcooker goed bedekt zijn dan met de droge witte wijn, bouillon en de balsamicoazijn toevoegen.
Nogmaals goed mengen en de slowcooker instellen op ‘Laag’ voor acht tot tien uur. Om het uur even omscheppen om de uitjes gelijkmatig te bruinen is aan te bevelen. De uitjes zijn klaar als ze goudbruin, zacht en licht plakkerig zijn. Proef en voeg eventueel meer zout of suiker toe. Laat afkoelen en bewaar in een afgesloten pot in de koelkast voor maximaal één week.
Verse zilveruitjes gekarameliseerd
Gekarameliseerde verse zilveruitjes
Zilveruitjes zelf inmaken
We hadden het zo mooi gepland, een lekkere maaltijd met keftedes gehaktbrood, gebakken aardappelen en linzensalade. Tijdens de voorbereiding de ingrediënten snijden en de linzen..uh géén linzen. Vergeten te kopen en geen zin om weer naar de winkel te gaan. Dan gaan we voor een uitgebreide tomatensalade.
In de koelkast hebben we nog een aangebroken potje uitjes met appelstroop en een potje gerookte bietjes. Dus die kunnen ook in de salade. Net als de augurkschijfjes. Een beetje creatief met de ingrediënten om gaan, dan wordt het wel wat met de salade.
Ingrediënten: 1 komkommer, 20 roma minitomaatjes, 1 grote gele paprika, 2 bollen soloknoflook, 8 schijfjes augurk, 4 bolletjes gerookte biet (Jonnie&Oos), 4 bolletjes ui met appelstroop (Jonnie&Oos), 60 gr veldsla, 4 el olijfolie, 5 el witte wijnazijn, scheutje balsamicoazijn.
Aan de slag: uitgebreide tomatensalade
Neem gerust wat tijd voor het voorbereidende werk, het knippen, snipperen en snijden. Alle ingrediënten gaan een voor een in een ruime schaal. De komkommer schillen en in kwartjes snijden. Snijd de komkommer overlangs in vieren en daarna in partjes. Met een scherp mesje worden de Roma tomaatjes in kwartjes gesneden. De ui en knoflook worden gepeld en fijn gesnipperd. De schijfjes augurk kunnen met een schaar in kleine stukjes geknipt. Voor de gerookte biet en de bolletjes ui (met appelstroop) gebruiken we weer het scherpe mesje en snijden deze ingrediënten klein. Tot slot gaan de olijfolie, witte wijnazijn en de balsamicoazijn in de schaal.
Het geheel wordt zorgvuldig om geschept en gemengd zodat er een mooie verhouding ontstaat tussen de verschillende ingrediënten. Een uurtje afgedekt in de koelkast zodat de smaken zich vermengen. De Uitgebreide tomatensalade is een succes!
PS in dit verhaaltje heb ik een link opgenomen naar de website van Kesbeke. Omdat de producten van Jonnie&Oos zo verrassend en lekker zijn. We verdienen niet aan het plaatsen van links of anderszins met deze website.
Tijdens het reorganiseren van een kast kwamen we de ooit gekochte stoompan tegen. Met goede bedoelingen gekocht en…uit het zicht verdwenen, dus nog niet gebruikt. Terwijl stomen toch als een van de gezonde kookmethodes wordt gezien. Het voedsel gaart in stoom zonder dat je olie of boter hoeft toe te voegen. Dit behoudt niet alleen de natuurlijke smaak en textuur van ingrediënten, maar voorkomt ook het verlies van waardevolle voedingsstoffen zoals vitaminen en mineralen – in tegenstelling tot koken of frituren, waarbij deze vaak in het water of de olie verdwijnen. Bovendien is het snel (vaak in 5-15 minuten klaar), energiebesparend en geeft het weinig geurtjes in de keuken. Een opsomming van gezonde kookmethodes.
Grillen
Hoe werkt het? Voedsel wordt bereid op een grill of grillpan, meestal bij hoge temperatuur, waarbij overtollig vet wegdruipt.
Voordelen: Behoudt voedingsstoffen, voegt een rokerige smaak toe zonder extra vet, en is geschikt voor vlees, vis, groenten en zelfs fruit. Het vetgehalte blijft laag omdat vet tijdens het grillen wegsmelt.
Pocheren
Hoe werkt het? Ingrediënten worden zachtjes gekookt in een vloeistof (water, bouillon of wijn) bij lage temperatuur (ongeveer 70-80°C).
Voordelen: Geen toegevoegde vetten, behoudt delicate smaken en texturen, vooral ideaal voor vis, eieren en fruit. Voedingsstoffen blijven grotendeels intact omdat de temperatuur laag is.
Bakken in de oven
Hoe werkt het? Voedsel wordt bereid in een oven met droge hitte, vaak op een bakplaat of in een ovenschaal.
Voordelen: Weinig of geen olie nodig, geschikt voor grote porties, en behoudt smaak en voedingsstoffen. Ideaal voor groenten, vlees en vis.
Roerbakken
Hoe werkt het? Ingrediënten worden snel op hoog vuur gebakken in een wok of pan met minimale olie.
Voordelen: Snelle bereiding behoudt knapperigheid en voedingsstoffen van groenten. Weinig vet nodig als je een goede anti-aanbakpan gebruikt. Perfect voor gemengde groenten, mager vlees of tofu.
Sous-vide
Hoe werkt het? Voedsel wordt vacuüm verpakt en langzaam gegaard in een waterbad op een constante, lage temperatuur (meestal 50-70°C).
Voordelen: Maximale behoud van smaak, textuur en voedingsstoffen. Geen vet nodig en vlees blijft sappig. Ideaal voor precisiekoken.
Koken in bouillon
Hoe werkt het? Groenten, granen of eiwitten worden gekookt in een smaakvolle bouillon in plaats van water, wat smaak toevoegt zonder extra calorieën.
Voordelen: Beperkt verlies van voedingsstoffen als je de bouillon hergebruikt (bijvoorbeeld voor soep). Laag in vet
Rauwe bereiding
Hoe werkt het? Ingrediënten worden niet verhit, maar rauw gegeten, zoals in salades, smoothies
Voordelen: Maximaal behoud van vitaminen, mineralen en enzymen, omdat er geen hitte wordt gebruikt. Geen vet nodig en snel te bereiden.
Het zijn gezonde kookmethodes, maar kies vooral dié welke het best bij je passen.
Al langer heb ik mijn zinnen gezet op het karameliseren van verse zilveruitjes. Maar, het is nog niet zo makkelijk om aan goede verse zilveruitjes te komen. De betere groentewinkel heeft ze, maar niet altijd. Tijdens het doen van de boodschappen bleek dat onze vaste groenteman mooie verse zilveruitjes verkoopt voor een leuke prijs. Er komen twee projecten aan, gekarameliseerde verse zilveruitjes in de slowcooker en ingemaakte verse zilveruitjes. Inmiddels zijn de projecten gerealiseerd.
Allereerst de keuze voor de zilveruitjes. De meest geschikte zijn de stevige kleine zilveruitjes van rond de 1,5 cm doorsnede. Het pellen kan een gepriegel zijn. Snijd een kruisje aan de onderkant en dompel de uitjes voor een paar minuut in kokend water. Het pellen wordt een stuk makkelijker.
Ingrediënten: 250 gr verse zilveruitjes, 13 gr boter, 1 el ghee, 25 gr suiker, 100 ml rode wijn, 1/2 el balsamicoazijn, 1/2 el honing, 2 takjes verse tijm, zout naar smaak.
Aan de slag met Gekarameliseerde verse zilveruitjes
Op middelhoog vuur worden in een pan met dikke bodem de boter en ghee verhit. Voeg de suiker en wat zout toe en roer tot de suiker smelt. Voeg de gepelde uitjes toe en spatel ze door het mengsel zodat de uitjes rondom bedekt zijn. Het geheel afblussen met de wijn, balsamicoazijn en de honing. De takjes tijm toevoegen en het geheel aan de kook brengen. Dan kan het vuur laag, de deksel op de pan en zachtjes laten sudderen voor een minuut of 35.
Tijd om de takjes tijm uit het mengsel te halen en wat water toe te voegen. De komende 10 minuten laten pruttelen en in te dikken op laag vuur tot de uitjes goudbruin zijn en het vocht is verdampt tot een stroperig geheel. Spatel de uitjes voorzichtig om en om. Serveer de uitjes lauwwarm of koud.
De volgende keer probeer ik de verse zilveruitjes te karameliseren in de slowcooker.
Twee keer per jaar gaat VL met één of meerdere vriendinnen een midweek naar het Oosten van het land. Welverdiende uitjes om te genieten en te ontspannen zonder ‘maham’ te horen. Bij de uitjes horen steevast ook bezoekjes aan de winkel van Professor Pannenkoek. Een bijzondere man die zich vastgebeten heeft in de kennis en kunde van de pannenkoek. Maar waarom Professor Pannenkoek?
In zijn jonge jaren als student deed hij in 1973 mee aan een bakwedstrijd. De winnaar mocht de titel ‘Professor Pannenkoek 1973’ in ontvangst nemen. Die winnaar was de huidige professor. Sindsdien is er geen strijd meer geweest om de titel zodat de professor zijn titel met trots is blijven dragen.
Wat maakt de pannenkoeken van de professor zo apart en interessant? Op zijn website zegt hij het volgende er over; ‘…Professor Pannenkoek (kiest) voor granen van eigen bodem. Mooie, soms vergeten graanrassen, uit de verschillende delen van ons land. Waar boeren met passie werken aan de terugkeer van echte goede biologische granen op de akkers en waar molenaars deze malen tot prachtige melen, rijk aan mineralen en voedingsstoffen…’ Hij heeft -soms honderden jaren- oude recepturen bestudeerd en ontwikkelt dagelijks nieuwe toepassingen van ingrediënten.
Kom je in zijn winkel dan komt de pannenkoekgeur je tegemoet. De professor is aan het bakken. Natuurlijk ontkom je er niet aan om te proeven. Op de schappen staan veel zakken pannenkoekmixen, exclusief ontworpen door en voor de professor. In zijn assortiment verschillende soorten pannen en accessoires om te bakken. VL bakt de pannenkoeken het liefst in een maifan stone pannetje. Hierin kunnen vier pannenkoekjes tegelijk gebakken worden. VL koopt tijdens haar bezoeken aan de winkel twee, drie mixen voor thuis.
Dé favoriete mix in ons huis is de spelt/kaneelmix. Op zijn website zegt de professor: ‘…Dit recept ontdekte de professor in een 15e-eeuws Gents manuscript. Het leverde een fantastische mix op van spelt, tarwe, boekweit en geurige specerijen als kaneel, kardemom, anijs, gember en kruidnagel…’
Pannenkoekjes van de spelt/kaneel mix van Professor Pannenkoek Foto Luka
Voor ons basisrecept boerenkool stamppot zagen we bij de groenteman verse boerenkoolbladeren. We overlegden of we deze zouden kopen en zelf snijden óf dat we voorgesneden boerenkool zouden kopen. De groenteman kwam met een tip. Door de kool te snijden gaat gaan sappen verloren en dat merk je in de smaak. Voor een extra smakelijke stamppot wordt de boerenkool niet gesneden, maar gebroken.
Ingrediënten: 600 gr boerenkool, 1200 gr kruimige aardappelen, 1 grote ui, 1 bolletje soloknoflook, 150 gr boter, 1 el ghee, 1/2 tl nootmuskaat, een scheut melk, 300 gr spekblokjes, 2 rookworsten
Aan de slag: Basisrecept boerenkool stamppot
Scheur de verse boerenkoolbladeren los van de nerven en was de bladeren in ruim water. Om alle zand kwijt te raken is meermalen wassen aan te raden. Stop de bladeren met aanhangend water in een plastic zak die dan in de vriezer gaat voor een paar dagen.
Is het tijd om de stamppot te maken haal ik de zak met bevroren boerenkoolbladeren te voorschijn en breek de bladeren fijn. Nu kan je kiezen voor een wat grovere of juist een wat fijnere structuur. Ik ga voor het laatste.
Schil de aardappelen, snijd deze in ongeveer gelijke stukken en spoel deze. Zet de pan met aardappelen in koud water op het vuur. Breng in een andere pan water aan de kook en kook de boerenkool gaar.
Pel de ui en snipper deze grof. Pel de knoflook en snipper deze fijn. In een koekenpan de ghee verhitten en de uisnippers karameliseren gedurende een half uur. In de laatste minuten de knoflook toevoegen en licht bakken.
Zodra de aardappelen gaar zijn worden ze afgegoten. De aardappelen nog even zonder deksel droog stomen. Giet ook de boerenkool af, maar bewaar het kookvocht. Stamp de aardappelen tot puree onder toevoeging van blokjes boter. Maak de puree smeuïg met scheutje voor scheutje melk totdat de puree naar wens is. Gebruik hiervoor de garde.
Tijd om de boerenkool en het ui/knoflook mengsel door de puree te spatelen. Het is best een nauwkeurig werkje om de kool en de puree goed verdeeld te krijgen. Omdat er redelijk veel boter in de puree is verwerkt hoeft er geen jus bij geserveerd te worden. Boerenkool stamppot is lekker met piccalilly, mosterd, zilveruitjes of schijfjes augurk. De worst kan in plakjes op de stamppot gelegd worden.
In ons gezin hebben we de hamburger herontdekt. Was het eerst de zoektocht naar de ‘jaren ‘70 broodje hamburger’, nu is het een broodje hamburger met paprika, ui en knoflook en tomatensaus. Een variatie op Sloppy Joe.
Ingrediënten: 700 gr rundergehakt, 1 el Worcestershire-saus, 1 ei, 15 gr Mexicaanse kruiden, zout en peper naar smaak
Voor de saus
200 ml ketchup, 2 el tomatenpuree, 2 el mosterd, 2 el mayonaise, 2 augurken, 2 pepertjes, 2 middelgrote uien, 2 bolletjes soloknoflook, 1 puntpaprika, 1 el honing, 100 ml runderbouillon, 1 el ghee
Voor het serveren:
4 hamburgerbuns, 4 plakken Cheddar, naar eigen keus sla, tomaat, augurken, ui-ringen
Aan de slag: Broodje hamburger met paprika, ui en knoflook
Ik stort me eerst op het gehakt. Eenmaal gekneed, gekruid en tot hamburger gevormd moeten de hamburgers voor een half uurtje in de koelkast. Dan heb ik mooi de tijd om de rest van de ingrediënten voor te bereiden. Dus het gehakt eerst maar eens los kneden voor zo’n minuut of vijf. Het kan met een vork. Ik doe het met mijn handen, nooit met de mixer. Na het los kneden voeg ik het ei toe en kneed totdat het ei helemaal is opgenomen. Dan de Mexicaanse kruidenmix, de Worcestershire-saus, zout en peper toevoegen en goed mengen.
Maak van het gehaktmengsel vier gelijke ballen. Ik gebruik de weegschaal, zodat alle ballen een gelijk gewicht hebben. Om de hamburgers te vormen heb ik een handige hamburgerpers. Ooit voor mijn verjaardag gekregen van mijn dochter. Even invetten tegen het plakken of -mijn voorkeur- de pers inpakken met vershoudfolie. Dan worden de onderdelen minder vet en makkelijker schoon. De hamburgers op een bord met tussen elke hamburger een stukje bakpapier. Voor een half uur of een uurtje de koelkast in.
Bereiding van de saus. De pepertjes en de paprika even wassen en van de zaadjes en zaadlijsten ontdoen. De ui en knoflook pellen en snipperen. De pepertjes en paprika fijn snijden, maar niet snipperen. De augurk in dunne plakjes snijden Verhit in een pan met dikke bodem de ghee en bak de ui en knoflook glazig. Voeg de tomatenpuree en de ketchup toe en bak deze even mee. Dan kunnen de mosterd, mayonaise, honing en bouillon er bij. Goed mengen en op laag vuur wat in laten dikken.
Bak de hamburgers op een redelijk hoog vuur om en om bruin. Eenmaal bruin dan gaan de hamburgers in de saus voor een minuut of 15 tot 20 om gaar te stoven. Desgewenst kunnen de hamburgerbuns even onder de grill. Leg de laatste paar minuten op elke hamburger een plakje kaas en laat deze smelten. Serveer de hamburgers uit de pan met tomatensaus op de hamburgerbuns met een flinke schep saus. De broodjes hamburger met paprika, ui en knoflook zijn klaar om gegeten te worden.
In de jaren ‘70 deed fastfood zijn intrede in Europa. De eerste McDonald’s van Europa opende op 21 augustus 1971 de deuren in Zaandam. Het Amerikaanse bedrijf ging een samenwerking aan met het Nederlandse Albert Heijn. Tijd voor het echte broodje hamburger.
In de eerste jaren waren er veel uitdagingen, omdat Nederlanders nog niet bekend waren met het fastfoodconcept, het eten van hamburgers en het eten met de handen.
In de jaren ’70 waren hamburgers vaak basic –een dunne hamburger, eenvoudige saus, kaas en broodje– zonder de overdadige toppings van nu. Dit zorgt voor een authentieke, no-nonsense smaak die focust op de basis-ingrediënten.
Veel recepten uit die tijd gebruikten verse, lokale producten zonder de hedendaagse toevoegingen zoals conserveermiddelen of kunstmatige smaakstoffen. Door deze jaren ‘70 broodje hamburger te maken, heb je een ‘gezondere’ versie. Een beetje nostalgie. Weet wat je eet.
Ingrediënten (voor 4 broodjes hamburger):
600 g rundergehakt, 1 ei, 1 tl zout, 1/2 tl versgemalen zwarte peper,1/2 tl knoflookpoeder, /2 tl uienpoeder, (of 15 gr hamburgerkruiden), 1 tl Worcestershire-saus
Meng met de hand het rundergehakt voorzichtig met het ei, zout, peper, knoflookpoeder, uienpoeder en Worcestershire-saus. Vorm vier gelijke ballen en druk ze plat tot hamburgers van ongeveer 1 cm dik. Maak een kleine kuil in het midden om krimpen tijdens het bakken te voorkomen.
Verhit een koekenpan of grillplaat op middelhoog vuur. Voeg een klein beetje ghee toe om plakken te voorkomen. Bak de hamburgers 3-4 minuten per kant voor medium (of langer voor doorbakken, afhankelijk van voorkeur). Leg een plak cheddar op elke hamburgers in de laatste minuut en laat de kaas smelten.
Snijd de hamburgerbroodjes doormidden en rooster de snijkanten licht in een droge pan of op de grill tot ze goudbruin zijn (ongeveer 1-2 minuten).
Besmeer de onderste helft van het broodje royaal met de saus. Leg daarop een hamburger met de gesmolten cheddar. Voeg sla, tomaat, ui en augurken toe in die volgorde. Smeer een dun laagje mosterd (optioneel) op de bovenste helft van het broodje en plaats deze op de burger. Serveer het echte broodje hamburger direct met frietjes en een koude cola en je waant je in de jaren ‘70 (vorige eeuw).
Paneermeel, wie gebruikt het nu niet in bepaalde gerechten? Ik gebruikte het vroeger in bijvoorbeeld gehakt om de structuur steviger te maken. Of om te paneren en een krokant laagje om vis of vlees te maken bij het bakken of frituren. Sinds enkele jaren gebruik ik geen paneermeel meer. Het ruikt en smaakt muffig, niet lekker. Het werd een zoektocht naar alternatieven voor paneermeel.
Paneermeel wordt in gerechten gebruikt voor: Een krokante korstje: Het creëert een knapperige laag bij bakken of frituren, wat contrast toevoegt aan zachte ingrediënten. Paneermeel wordt gemengd met ei en bloem om een krokante korst te vormen rond vlees, vis of groenten. Paneermeel wordt over de bovenkant gestrooid, vaak met boter of kaas, om een knapperige laag te maken tijdens het bakken. Dit geeft textuur aan een verder zachte schotel. Ook houdt het krokante laagje sappen van het ingrediënt vast.
Binding: Het helpt ingrediënten bij elkaar te houden, zoals in gehaktballen of vegetarische burgers. Paneermeel wordt toegevoegd aan gehakt of groentemengsels om vocht te absorberen en het mengsel compacter te maken, zodat het niet uit elkaar valt tijdens het koken.
Vulling of topping: Het geeft structuur of een krokante afwerking aan ovenschotels en gratins. Paneermeel wordt gemengd met kruiden, kaas of groenten om een stevige vulling te maken die niet uitloopt tijdens het bakken.
Alternatieven voor paneermeel
Verkruimelde beschuit Verkruimel of maal een of meerdere beschuiten. Gemalen cornflakes Cornflakes, licht verkruimeld, geven een knapperige textuur en een neutrale, licht zoete smaak. Ze zijn populair in westerse keukens, zoals in de VS voor gefrituurde kip. Panko Panko is een Japans type paneermeel gemaakt van witbrood zonder korst, wat een luchtigere en knapperigere textuur geeft. Gemalen crackers Verkruimelde ongezouten crackers zijn een goede vervanger. Ze geven een krokante laag en zijn neutraal van smaak, vaak gebruikt in Europese en Amerikaanse recepten. Havermout Fijngemalen havermout biedt een licht nootachtige smaak en een stevige textuur. Gemalen noten (bijv. amandelen, walnoten) Fijngemalen noten geven een rijke, nootachtige smaak en een knapperige textuur. Kokosrasp Gedroogde kokosrasp geeft een zoete, tropische smaak en krokante textuur. Maïsmeel of polenta Maïsmeel of polenta zorgt voor een korrelige, krokante laag. Rijstmeel of gemalen rijstvlokken Fijngemalen rijstvlokken of rijstmeel geven een lichte, knapperige textuur. kikkererwtenmeel Kikkererwtenmeel, bekend als besan in de Indiase keuken, wordt gebruikt voor gerechten zoals pakora. Het geeft een hartige, nootachtige smaak en een krokante textuur. Geroosterde broodkruimels van vers brood Vers brood (bijv. ciabatta of zuurdesem) roosteren en verkruimelen. Dit geeft een frisse, knapperige textuur.
Voor extra smaak kun je kruiden, specerijen of geraspte kaas toevoegen aan deze alternatieven voor paneermeel
Onlangs startte ik mijn zoektocht naar ‘dé traditionele gehaktbal’. Op zoek naar de ultieme gehaktbal vond ik veel recepten voor gehaktballen met de toevoeging ‘oma’s gehaktbal’. Vaak wordt gebruik gemaakt van kruiden die ‘oma’ niet kende of voorhanden had. Ik kies voor recepten uit het Amsterdamse Kookboek en het Haagse Kookboek uit de jaren ‘50 en combineer deze tot één recept. Dé traditionele gehaktbal.
Het Amsterdamse Kookboek en het Haagse Kookboek waren in de jaren 1940-1950 toonaangevende bronnen voor huisvrouwen en bevatten eenvoudige, voedzame recepten die pasten bij de naoorlogse periode. Gehaktballen waren een geliefd gerecht, vaak bereid met betaalbare ingrediënten zoals gehakt, broodkruim, ei en eenvoudige kruiden. Ze werden meestal geserveerd met aardappelen, groenten en jus, en de recepten waren gericht op smaak en stevigheid passend bij de sobere tijdsgeest.
In de jaren rond 1950 waren luxe ingrediënten schaars, dus gehaktballen werden gemaakt met eenvoudige producten die makkelijk voorhanden waren zoals beschuit en basis kruiden zoals nootmuskaat en peper. Ketjap en mosterd, die later populair werden, waren in die jaren minder gangbaar in traditionele recepten uit deze kookboeken. Het Amsterdamse Kookboek en Haagse Kookboek benadrukten praktische, zuinige methoden. Het gebruik van boter en een zware braadpan was gewoon. De jus werd vaak gemaakt van het braadvocht om niets te verspillen. Een portie van 125-150 gram gehakt per bal was gebruikelijk voor een stevige maaltijd, passend bij een gezin van vier.
Dé traditionele gehaktballen
Ingrediënten (voor 4 personen): 500 gram gehakt (half-om-half: varkens- en rundergehakt, of puur rundergehakt voor een magerder resultaat), 1 ei, 2 beschuiten (of 50 gram oud witbrood, geweekt in 2 eetlepels melk), 1 kleine ui, zeer fijn gesnipperd, 1 theelepel zout, 1/4 theelepel versgemalen zwarte peper, 1/4 theelepel nootmuskaat, 1 eetlepel boter (voor het bakken), 1 eetlepel bloem (optioneel, voor de jus), 200 ml water of runderbouillon (voor de jus)
Om de gehaktbal wat eigentijdser te maken gebruik ik een el mosterd en 7 gr gehaktkruiden van Het Blauwe Huis. Ook gebruik ik 150 gr rundergehak persoon, dus 600 gram in totaal, óf van Boer Jan óf van onze natuurslager. De eerste is wat droger dan de ander.
Aan de slag met dé traditionele gehaktbal
Verkruimel de beschuiten fijn in een kom (of week het brood in melk en knijp het uit). Meng het gehakt, ei, verkruimelde beschuiten (of brood), fijn gesnipperde ui, zout, peper en nootmuskaat in een grote kom. Kneed het mengsel goed met de hand tot het egaal is. Als het te nat aanvoelt, voeg een klein beetje extra beschuitkruim of paneermeel toe (maximaal 1 eetlepel).
Verdeel het mengsel in 4 gelijke porties (circa 125-150 gram per bal voor 4 personen). Maak met vochtige handen ronde, stevige ballen om te voorkomen dat ze uit elkaar vallen tijdens het bakken.
Verhit de boter in een zware (gietijzeren) braadpan op middelhoog vuur tot het schuim wegtrekt. Leg de gehaktballen voorzichtig in de pan en bak ze rondom goudbruin (circa 5-7 minuten). Draai ze regelmatig voor een gelijkmatige korst. Zet het vuur lager, voeg een scheutje water of bouillon toe (ongeveer 100 ml) en dek de pan af. Laat de gehaktballen op laag vuur in 20-25 minuten gaar sudderen. Keer ze af en toe om.
Haal de gehaktballen uit de pan en houd ze warm onder aluminiumfolie. Roer de bloem door het achtergebleven braadvocht in de pan om een gladde massa te vormen. Voeg geleidelijk de resterende 100 ml water of bouillon toe en roer tot een gladde jus ontstaat. Laat de jus enkele minuten pruttelen en breng op smaak met extra zout en peper indien nodig.
Serveer de gehaktballen met de jus, gekookte aardappelen en een traditionele groente zoals sperziebonen, wortelen of rode kool. Een klassieke combinatie is andijviestamppot met dé traditionele gehaktbal en in het kuiltje wat jus.
Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. Hiervan worden de cookies die als noodzakelijk zijn gecategoriseerd, in uw browser opgeslagen, omdat ze essentieel zijn voor de werking van de basisfunctionaliteiten van de website.
We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U kunt zich ook afmelden voor deze cookies.
This website uses cookies
Websites store cookies to enhance functionality and personalise your experience. You can manage your preferences, but blocking some cookies may impact site performance and services.
Essentiële cookies maken basisfuncties mogelijk en zijn noodzakelijk voor het goed functioneren van de website.
Name
Description
Duration
Cookie Preferences
This cookie is used to store the user's cookie consent preferences.
30 days
These cookies are needed for adding comments on this website.
Name
Description
Duration
comment_author
Used to track the user across multiple sessions.
Session
comment_author_email
Used to track the user across multiple sessions.
Session
comment_author_url
Used to track the user across multiple sessions.
Session
These cookies are used for managing login functionality on this website.
Name
Description
Duration
wordpress_test_cookie
Used to determine if cookies are enabled.
Session
wordpress_logged_in
Used to store logged-in users.
Persistent
wordpress_sec
Used to track the user across multiple sessions.
15 days
Cookies voor statistieken verzamelen anoniem informatie. Deze informatie helpt ons te begrijpen hoe bezoekers onze site gebruiken.
Essentiële cookies maken basisfuncties mogelijk en zijn noodzakelijk voor het goed functioneren van de website.
Marketing cookies worden gebruikt om bezoekers van sites te volgen. De bedoeling is om advertenties weer te geven die relevant en aantrekkelijk zijn voor de individuele gebruiker.
Clarity is a web analytics service that tracks and reports website traffic.
