Quiche met artisjokken en gerookte kip

Belofte maakt schuld. Jaren, echt jaren geleden beloofde VL aan onze vrienden een recept van Quiche met artisjokken en gerookte kip. Het is er niet van gekomen.

We hadden wekelijks contact toen er restricties bestonden vanwege een avondklok, 1,5 meter afstand houden en meer van dat. We bespraken ‘de toestand in de wereld’ en in Nederland in het bijzonder. Dat was altijd intensief en vooral gezellig. Met lekkere hapjes en wijn.

Door omstandigheden en drukte in beide gezinnen kwam het een tijd niet van om elkaar te ontmoeten. Wel hadden we regelmatig contact en bleven we bij met de ontwikkelingen en vakantie-avonturen.

Tot verleden week. Een afspraak om weer eens uit eten te gaan. Op een bijzondere plek. Een stukje met de auto, een overtocht met een pontje en ongeveer 200 meter lopen. Een tafel aan het water. En een graadje of 22. De avond kan niet meer stuk. Alsof er geen tijd tussen had gezeten. De gerechten uitstekend, de wijn prima en de plek aan het water voortreffelijk.

Nu het inlossen van de schuld. Het recept van Quiche met artisjokken en gerookte kip.
Ingrediënten: 7 velletjes bladerdeeg, 200 ml slagroom, 80 gr geraspte kaas, 400 gr gerookte kipfilet, blikje artisjokharten, 2 bolletjes soloknoflook, 3 eieren, 1 grote ui, 1 ruime tl tijm, 1 el ghee.

Aan de slag met Quiche met artisjokken en gerookte kip

De korte beschrijving.
De diepvries bladerdeeg bladen worden op een bord gelegd om te ontdooien. Ondertussen worden de ui en knoflook gepeld en fijn gesnipperd. De artisjokharten in het vergiet om uit te lekken. Het vocht uit de harten knijpen en de harten in vieren snijden. De gerookte kipfilet in kleine blokjes snijden.

In de wok de ghee en goed op temperatuur laten komen. Dan de gesnipperde ui en knoflook fruiten voor een minuut of vijf. Dan gaan de kipblokjes in de wok om ook zo’n vijf minuten te bakken. Tenslotte gaan de artisjokharten in de wok voor weer vijf minuten op laag vuur, de tijm toevoegen en regelmatig omscheppen.

In een ruime kom de slagroom en de eieren kloppen met wat zout en peper. De oven kan nu voorverwarmt worden op 200 graden. In de ronde ovenschaal wordt het artisjokkenmengsel gegoten. Een laagje geraspte kaas er over verdeeld om tenslotte de slagroom/eieren-mengsel toe te voegen en te verdelen. De vorm gaat voor 30 minuten op 200 graden de oven in.

‘T Kombof, een bijzonder restaurant op een bijzondere plek.

De kracht van kippensoep

‘…Kippensoep wordt al eeuwenlang in verschillende culturen gebruikt als een ondersteunend middel bij herstel van ziekte, zoals verkoudheid en griep. De “helende” eigenschappen komen voort uit een combinatie van voedingsstoffen, bioactieve stoffen, en fysiologische effecten. Hieronder een overzicht van de belangrijkste stoffen in kippensoep die bijdragen aan het herstel, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en culinaire tradities…’ De kracht van kippensoep.
Tekst is samengesteld door Grok3

1. Carnosine (uit kippenvlees)
Wat is het?: Carnosine is een dipeptide dat voorkomt in kippenvlees, vooral in de spieren. Het wordt gevormd uit de aminozuren bèta-alanine en histidine.
Werking: Carnosine heeft antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen. Een studie van de Universiteit van Nebraska (2000) door Dr. Stephen Rennard suggereert dat kippensoep de beweging van neutrofielen (witte bloedcellen) vertraagt, wat ontstekingsreacties bij verkoudheid en griep kan verminderen.
Bijdrage aan herstel: Door ontstekingen te temperen, helpt carnosine symptomen zoals keelpijn en verstopte luchtwegen te verlichten. Het ondersteunt ook het immuunsysteem.

2. Cysteïne (uit kippenbouillon)
Wat is het?: Cysteïne is een zwavelhoudend aminozuur dat vrijkomt bij het lang koken van kippenbotten en vlees, vooral in bottenbouillon.
Werking: Cysteïne helpt slijm in de luchtwegen te verdunnen, wat hoesten en een verstopte neus verlicht. Het heeft een chemische structuur die vergelijkbaar is met acetylcysteïne, een medicijn dat wordt gebruikt om slijm af te breken bij luchtwegaandoeningen.
Bijdrage aan herstel: Het vergemakkelijkt het ophoesten van slijm en ondersteunt de ademhaling, wat cruciaal is bij griep en verkoudheid.

3. Collageen en gelatine (uit bottenbouillon)
Wat is het?: Collageen in kippenbotten wordt tijdens het koken omgezet in gelatine, dat rijk is aan aminozuren zoals glycine en proline.
Werking: Gelatine ondersteunt de darmgezondheid, wat indirect het immuunsysteem versterkt, aangezien een groot deel van het immuunsysteem in de darmen zit. Glycine heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen en bevordert een goede nachtrust, wat essentieel is voor herstel.
Bijdrage aan herstel: Het hydrateert, ondersteunt de spijsvertering (licht verteerbaar bij ziekte), en helpt het lichaam te herstellen door celreparatie te bevorderen.

4. Vitaminen en mineralen (uit groenten)
Belangrijke stoffen:
Vitamine C (uit groenten zoals wortels, selderij, paprika, peterselie): Een antioxidant die het immuunsysteem ondersteunt en ontstekingen vermindert.
Vitamine K (uit bladgroenten zoals peterselie): Ondersteunt de bloedstolling en algemene celgezondheid.
Zink (uit kip en sommige groenten): Essentieel voor immuunfunctie en wondgenezing. Zinktekorten worden in verband gebracht met een verzwakt immuunsysteem.
Magnesium en kalium (uit groenten zoals aardappelen en prei): Helpen bij hydratatie en spierherstel, vooral bij koorts of zwakte.
Werking: Deze micronutriënten versterken het immuunsysteem, ondersteunen celherstel, en helpen het lichaam infecties te bestrijden.
Bijdrage aan herstel: Ze vullen tekorten aan die vaak ontstaan bij ziekte, vooral als de eetlust verminderd is.

5. Gember (in veel Aziatische varianten)
Wat is het?: Gember bevat bioactieve stoffen zoals gingerol en shogaol, die ontstekingsremmend en antimicrobieel zijn.
Werking: Gingerol remt ontstekingsreacties en helpt de luchtwegen vrij te maken door slijm te verminderen. Het stimuleert ook de bloedsomloop, wat een verwarmend effect heeft.
Bijdrage aan herstel: Gember verlicht symptomen zoals keelpijn en verstopping, en ondersteunt de spijsvertering, wat helpt bij een zieke maag.

6. Knoflook (veelgebruikt in diverse recepten)
Wat is het?: Knoflook bevat allicine, een zwavelverbinding met antibacteriële, antivirale, en ontstekingsremmende eigenschappen.
Werking: Allicine kan de groei van ziekteverwekkers remmen en het immuunsysteem stimuleren. Het helpt ook bij het verminderen van luchtwegontstekingen.
Bijdrage aan herstel: Knoflook ondersteunt het lichaam in de strijd tegen infecties en helpt symptomen zoals een verstopte neus te verlichten.

7. Kurkuma (vooral in Indonesische en Indiase varianten)
Wat is het?: Kurkuma bevat curcumine, een krachtige antioxidant en ontstekingsremmer.
Werking: Curcumine vermindert ontstekingsmarkers in het lichaam en kan de immuunrespons versterken. Het heeft ook antimicrobiële eigenschappen.
Bijdrage aan herstel: Het helpt ontstekingen in de luchtwegen en keel te verminderen, wat symptomen van griep en verkoudheid verlicht.

8. Capsaïcine (uit chilipepers, in pittige varianten zoals Mexicaanse of Thaise soep)
Wat is het?: Capsaïcine is de actieve stof in chilipepers die zorgt voor de pittige smaak.
Werking: Het stimuleert de afbraak van slijm in de luchtwegen en bevordert transpiratie, wat helpt bij koorts. Capsaïcine heeft ook een pijnstillend effect op keelpijn.
Bijdrage aan herstel: Het verlicht verstopping en geeft een verwarmend gevoel, wat comfort biedt bij ziekte.

9. Vocht en elektrolyten (uit bouillon)
Wat is het?: Kippensoep, vooral de bouillon, is rijk aan water en elektrolyten zoals natrium en kalium.
Werking: Hydratatie is cruciaal bij ziekte, vooral bij koorts, diarree, of braken, omdat het vochtverlies compenseert. Elektrolyten helpen de vochtbalans in het lichaam te reguleren.
Bijdrage aan herstel: Het voorkomt uitdroging, ondersteunt de stofwisseling, en maakt de soep licht verteerbaar, zelfs bij een verminderde eetlust.

10. Psychologische en fysiologische effecten van warmte
Wat is het?: De warmte van kippensoep, zowel in de dampen als bij consumptie, heeft een fysiologisch effect.
Werking: Warme dampen helpen de luchtwegen te openen door slijm los te maken, wat de ademhaling vergemakkelijkt. Daarnaast biedt de soep emotioneel comfort, vaak geassocieerd met zorg en thuis, wat een placebo-effect kan hebben.
Bijdrage aan herstel: Het verlicht verstopte neus en sinussen, en het comfort versterkt de mentale veerkracht, wat indirect herstel bevordert. De kracht van kippensoep.

Herstellende soep uit Oost-Europa

Weer een vraag gesteld aan Grok3. Omdat ik het best wel leuk vind en het gratis is. Zonder veel tijd kwijt te zijn krijg ik een lading aan informatie. Handig. Herstellende soep uit Oost-Europa


Rusland: Kippensoep (Kurinyi Sup) en Borsjtsj
Kippensoep: In Rusland is kippensoep, vaak gemaakt met kippenbouillon, groenten (zoals wortel, ui en selderij), en soms noedels of rijst, een klassiek gerecht bij verkoudheid of griep. Net als in andere culturen wordt kippensoep gewaardeerd om zijn verwarmende en  hydraterende eigenschappen.

•  Borsjtsj: Deze rode bietensoep, vaak met vlees, aardappelen, kool en wortelen, is rijk aan voedingsstoffen zoals vitamine C, ijzer en antioxidanten. Bieten staan bekend om hun ontstekingsremmende eigenschappen, wat kan bijdragen aan herstel. Hoewel borsjtsj voedzaam is, wordt het minder vaak specifiek als “ziektesoep” gezien dan kippensoep, maar het is een stevige maaltijd die energie levert tijdens herstel.

Polen: Rosół
In Polen is rosół, een heldere kippensoep, hét middel tegen ziekte. Het wordt gemaakt van kippenbouillon met groenten (wortel, prei, selderij, ui) en kruiden zoals peterselie en dille. Rosół is licht verteerbaar, hydraterend en rijk aan eiwitten, wat belangrijk is voor spierherstel en het immuunsysteem. Het wordt vaak geserveerd met noedels of kleine dumplings (pierogi). Polen geloven sterk in de helende werking van rosół, vergelijkbaar met de westerse overtuiging rond kippensoep.

Oekraïne: Borsch en Ukhá
Borsch: De Oekraïense variant van borsjtsj is vergelijkbaar met de Russische, maar vaak rijker aan ingrediënten zoals bonen, tomaten en soms varkensvlees. Het is voedzaam en bevat veel vitamine C en mineralen, wat het immuunsysteem ondersteunt. Door de variëteit aan groenten is het een goede keuze voor herstel, vooral als het met vlees wordt bereid voor extra eiwitten.

Ukhá: Dit is een vissoep gemaakt van visbouillon (vaak van zoetwatervis zoals karper) met aardappelen, wortelen en kruiden. Vis is een uitstekende bron van eiwitten en omega-3-vetzuren, die ontstekingen kunnen verminderen en het herstel kunnen bevorderen.

Hongarije: Húsleves
In Hongarije is húsleves (vleessoep, vaak met kip of rund) een traditionele soep die wordt gegeten bij ziekte. Het bevat groenten zoals wortel, pastinaak en selderij, en wordt vaak geserveerd met dunne noedels. De soep is licht, maar rijk aan voedingsstoffen, en wordt gezien als een opkikker bij griep of vermoeidheid. Hongaren voegen soms gember toe, wat misselijkheid kan verminderen en het immuunsysteem ondersteunt.

5. Tsjechië en Slowakije: Česnečka

Česnečka (knoflooksoep) is een populaire soep in Tsjechië en Slowakije, vooral bij verkoudheid. Het wordt gemaakt met veel knoflook, aardappelen, bouillon en soms brood of eieren. Knoflook heeft antibacteriële en antivirale eigenschappen, wat het een populaire keuze maakt bij ziekte. Deze soep is licht verteerbaar en helpt het immuunsysteem te versterken.

Praktische tips

•  Kleine porties: Bij ziekte is eetlust vaak verminderd. In Oost-Europese tradities worden soepen vaak in kleine porties geserveerd, meerdere keren per dag, om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen zonder de maag te belasten.

•  Aanpassen aan dieet: Als je specifieke dieetwensen hebt (bijvoorbeeld bij diabetes), kun je suikerarme of vetarme varianten van deze soepen maken, maar overleg met een diëtist voor persoonlijk advies.

•  Zelfgemaakte bouillon: Oost-Europese soepen worden vaak gemaakt met zelfgemaakte bouillon, die rijker is aan voedingsstoffen dan kant-en-klare bouillons. Lang trekken van botten met groenten en kruiden maximaliseert de voedingswaarde. Herstellende soep uit Oost-Europa

Kippensoep wereldwijd

A I is niet meer weg te denken uit de maatschappij. A I staat voor artificiële Intelligentie, kunstmatige intelligentie. Nu is er niets ‘intelligents’ aan A I. Het is een snelle opzoeker van bestaande teksten op internet en combineert deze. Nieuwsgierig als ik ben heb Grok gevraagd naar een overzicht van landen waar kippensoep gebruikt wordt tijdens en na ziekte. Kippensoep wereldwijd

Handig is het wel, ben ik achter gekomen. En zo waar krijg ik een lijstje met landen, tradities, verwijzingen naar recepten en een conclusie. Kippensoep wereldwijd. Onderstaand stukje heb ik niet zelf geschreven. Het is de tekst gegenereerd door Grok3. De tekst heb ik ingekort omdat deze anders te lang werd voor dit artikel.

’…Kippensoep wordt in veel landen, zoals Nederland, de VS, China, Indonesië, Mexico, Thailand, en de Joodse diaspora, gebruikt als een ondersteunend middel bij ziekte. De recepten verschillen, maar de kern – een voedzame, warme bouillon met kip en groenten – blijft consistent. Ingrediënten zoals gember, knoflook, en chili versterken de ontstekingsremmende en immuunondersteunende eigenschappen, terwijl het comfort van de soep een psychologische boost geeft…’

Kippensoep wereldwijd

Nederland
Traditie: In Nederland is kippensoep een klassiek gerecht bij verkoudheid en griep, vaak aangeduid als “Joodse penicilline” vanwege de veronderstelde helende eigenschappen. Het wordt gezien als voedzaam en licht verteerbaar, ideaal bij ziekte.

•  Recept: Een traditioneel Nederlands recept gebruikt een hele soepkip die minimaal vier uur wordt getrokken met knoflook, ui, laurier en kruidnagel. Groenten zoals aardappel, pastinaak, wortels, knolselderij, prei en bladselderij worden toegevoegd, en de soep wordt afgewerkt met peterselie.

Verenigde Staten
Traditie: In de VS is kippensoep, vaak “chicken noodle soup” genoemd, een iconisch comfortvoedsel bij ziekte, vooral in Joods-Amerikaanse gemeenschappen waar het de bijnaam “Joodse penicilline” draagt. Onderzoek van de Universiteit van Nebraska suggereert dat het de beweging van neutrofielen (witte bloedcellen) vertraagt, wat ontstekingsverschijnselen kan verminderen.

•  Recept: Het recept van Dr. Stephen Rennard, gepubliceerd door de Universiteit van Nebraska, bevat kip, uien, wortels, selderij, peterselie, en soms noedels. Het is eenvoudig maar voedzaam, met nadruk op de collageenrijke bouillon die ontstaat door het lang koken van kippenbotten, wat gelatine en aminozuren zoals cysteïne oplevert. Cysteïne helpt slijm verdunnen, wat hoesten vergemakkelijkt.

China
Traditie: In de Chinese keuken wordt kippensoep, vaak met gember en kruiden, gebruikt om de natuurlijke weerstand te versterken, vooral volgens principes van de traditionele Chinese geneeskunde. Gember wordt gezien als verwarmend en ondersteunend voor de longen.

•  Recept: Een voorbeeld is gember-kippensoep, waarbij een krachtige bouillon wordt getrokken van kip, gember, tijm, en laurier. Groenten zoals winterpeen, bleekselderij, ui, en knoflook worden toegevoegd, soms met noedels voor een maaltijdsoep. Knoflook werkt antibacterieel, en gember is ontstekingsremmend.

Indonesië
Traditie: In Indonesië is “soto ayam” een populaire kippensoep die vaak wordt gegeten bij ziekte, zoals griep of buikgriep, vanwege de licht verteerbare ingrediënten en verwarmende kruiden. Het lijkt op “bubur ayam” (rijstpap met kip), dat als een zachte, voedzame maaltijd wordt gezien.

•  Recept: Soto ayam bevat kippenbouillon met kurkuma, gember, knoflook, citroengras, en soms koriander of limoenblad. Het wordt vaak geserveerd met rijst, noedels, of taugé, en kan pittig worden gemaakt met chili. De soep is licht en voedzaam, met extra groenten zoals kool of wortel.

Mexico
Traditie: In Mexico wordt “caldo de pollo” vaak bereid als een voedzame soep voor zieke mensen, met een focus op herstel door voedzame en pittige ingrediënten.

•  Recept: Deze soep bevat kip, tomaten, chilipepers, koriander, limoen, en groenten zoals wortels en aardappelen. Varianten kunnen avocado of tortilla-chips als topping hebben. De soep is vaak pittig, wat helpt bij het vrijmaken van de luchtwegen.

Joodse gemeenschap (wereldwijd, met oorsprong in Oost-Europa)
Traditie: Kippensoep, vaak “Joodse penicilline” genoemd, heeft een lange geschiedenis in de Joodse cultuur, met wortels in Oost-Europa. Het werd al in de 12e eeuw door arts Moses Maimonides aanbevolen als remedie voor allerlei kwalen.

•  Recept: Joodse kippensoep, of “matzo ball soup”, bevat kippenbouillon met groenten zoals wortels, selderij, en uien, en vaak matzo-ballen (deeggnoedels gemaakt van matzomeel). Kruiden zoals dille en peterselie worden veel gebruikt. De bouillon wordt lang getrokken voor maximale smaak en voedingsstoffen.

Thailand
Traditie: Thaise kippensoep, zoals “tom kha gai” of pittige kippensoep, wordt soms gebruikt bij ziekte vanwege de verwarmende en ontstekingsremmende ingrediënten.

•  Recept: Tom kha gai bevat kokosmelk, kip, galanga, citroengras, kaffirlimoenblad, en chili. Een eenvoudiger pittige kippensoep kan sojasaus, sesamolie, en chili-olie bevatten, met groenten zoals paksoi of shiitake-paddenstoelen.

Niet genoemd zijn de Griekse kippensoep, de Italiaanse Peniciline, Marokkaanse kippensoep en de vel andere landen die ook kippensoep tegen griep gebruiken. Kippensoep wereldwijd. Wordt vervolgt met Herstellende soep uit Oost-Europa.
Grok3 waarschuwd: ‘…AI-reacties kunnen fouten bevatten…’

Erwtensoep, naast lekker ook gezond

We eten regelmatig erwtensoep. De echte, na acht uur in de slowcooker te hebben gezeten. Met varkensvlees, met bot en huid vanwege de vele stofjes die de gezondheid ondersteunen. Met die groenten waar lichaamsondersteunende mineralen, vitaminen en vezels in zitten. Erwtensoep, naast lekker ook gezond

In deze beschrijving ga ik beknopt in op de lichaamsondersteunende stofjes van de ingrediënten. Voor de ingrediëntenlijst en de beschrijving naar het recept van echte erwtensoep.

In erwtensoep wordt varkensvlees gebruik. Het vlees moet uit bot, huid en vlees bestaan. Een varkenship heeft deze drie onderdelen in zich. Vaak is een varkenship wat ongemakkelijk in de pan te passen vanwege de vorm en grootte. Dan is een forse schenkel met bot en een stuk zwoerd makkelijker in de pan te passen. Ik gebruik dan 500 gr schenkel en 500 gr zwoerd.

Ik koop alleen vlees van grasgevoerde runderen welke geen medicijnen of krachtvoer krijgen. Van gezonde dieren die zonder stress zijn geslacht. Hierdoor koop ik het meest kwalitatieve vlees wat ik kan vinden. En dat vindt je weer terug in de producten en de gezondheid ondersteunende stofjes er in.

Vlees ingrediënten

Rundvlees schenkel met bot is rijk aan eiwitten, mineralen als ijzer en zink. Door rundvlees langdurig te stoven komt gelatine en collageen vrij. Deze ondersteunen de gewrichten en de huid en kan bijdragen aan een goede spijsvertering. Alle stoffen in rundvlees dragen bij aan de spieropbouw, transport van zuurstof in het bloed en aan een gezonde immuniteit. Verder is rundvlees een goede bron van omega-3 vetzuren. Deze vetzuren zorgen voor veel smaak, helpen bij het verminderen van ontstekingen en dragen bij aan een gezond hart.

Zwoerd (huid van het varken) bevat veel omega-3 vetzuren, choline, vitamine B, zink, magnesium, ijzer. Deze stoffen helpen bij het verlagen van je bloeddruk, ondersteunt de hersenen, zorgt voor de productie van antilichamen, bij de vorming van tanden en beenderen en ondersteunen het immuunsysteem.
Bij lang stoven van zwoerd en spek komt er gelatine vrij. Deze bevatten verschillende aminozuren. Gelatine kan een rol spelen bij de gezondheid van botten en gewrichten, het uiterlijk van haar en huis verbeteren, de hersenfunctie verbeteren, kan helpen bij Type 2 Diabetes, de darmgezondheid verbeteren en leverschade verminderen. Zwoerd kan ook gebruikt worden als bindmiddel voor soepen.

Gerookt spek zie zwoerd

Groenten ingrediënten

Antioxidanten zijn helpend bij het gezond houden resp, voorkomen van diabetes en hartaandoeningen. Prei is een goede bron van deze antioxidanten, polyfenolen en kaempferol. Aan de zwavelverbinding allicine wordt een cholester- en bloedrukverlagende werking toegedicht. De vezels in de prei zijn ondersteunend aan de darmen. Tenslotte is bekend dat prei onder de prebiotica gerekend wordt. Hierdoor wordt de opname van belangrijke voedingsstoffen bevorderd, wat weer ten goede komt van de algehele gezondheid.

Knolselderij ziet er niet echt aantrekkelijk uit. Van binnen is het echter een en al gezondheid van een indrukwekkende lijst van vitaminen en mineralen:
Vitamine K, B1, B3, B5, B6 en vitamine C.
Aan mineralen zijn te vinden:
Fosfor, ijzer, koper, mangaan, kalium, calcium, magnesium en zink. Alles bij elkaar genomen een veelzijdige ondersteuner van de gezondheid.

Winterpeen is ook zo’n gezondheidsondersteuner: Vet, Koolhydraten, Vezels, Magnesium, Kalium, Calcium, Fosfor en vitamine C. Winterpeen bevat veel betácaroteen. 

Bladselderij zie knolselderij

Uien bevatten onder andere vitamines A, E, PP, B2, B6, B11 en C. Uien zijn rijk aan mineralen; kalium, forfor, calcium, en het antioxidant quercetine. Van deze laatste wordt gezegd dat het de kans op ontstekingen in de bloedvaten vermindert. Verder nog caroteen, rutine, flavonoïden, quercetine, magnesium, ijzer, fosfor, zink, jodium, organische zuren. In de ui aanwezige vezels inuline en fructo-oligosachanden dragen bij aan gezonde darmen.
Al de genoemde stofjes zitten ook in uienschillen. Deze zijn goed bruikbaar om bijvoorbeeld thee te zetten.

In pastinaak zitten veel vezels, vitamine C, foliumzuur, kalium en antioxidanten. Pastinaak ondersteunt de nieren, zodat afvalstoffen sneller worden afgevoerd.

Gele spliterwten kunnen een superfood genoemd worden. Ze staan bol van de proteïnen, vezels, koper, ijzer, mangaan, foliumzuur, calcium en vitamine B.

Erwtensoep, naast lekker ook gezond.

Vers gebakken Turks Brood

Soms zijn er van die dagen dat je je afvraagt waarom je sommige producten in de winkel koopt. Vaak uit gewoonte of dat het makkelijk is. Wij kopen regelmatig Turks brood. Soms in de supermarkt, vaak bij ‘de Turk’. Thuis gekomen alleen nog maar even 10 minuten afbakken. Toch maar een keer niet kopen maar zelf maken: vers gebakken Turks Brood.

Bij Turks brood uit de super zie je op de ingrediëntenlijst wat er in zit. Bij ‘de Turk’ zie je geen ingrediëntenopgave, want het brood in onverpakt. Bij zelf bakken gebruik ik goede producten van betrouwbare leveranciers. Dit wordt weer een project ‘weet wat je eet’.

Het bakken van een Turks brood is zo eenvoudig dat je er moeilijk een eigen draai aan kan geven. Daarom houd ik het bij dit basisrecept.


Ingrediënten: 500 gram tarwebloem, 7 gr instantgist, 1 el kristalsuiker, 1 tl zout, 150 ml lauwwarm water, 75 ml lauwwarme melk, 2 el olijfolie, 1 el boter, ei, 1,5 el sesamzaadjes.

Het is fijn om een ruime mengkom te hebben. Daar in gaat de bloem. In het middel van de bloem een kuiltje maken, daar gaat de gist in. Verder doe ik de suiker, zout boter en de olijfolie aan de rand van het bloembergje. Voeg tijdens het mixen beetje bij beetje het lauwwarme water en melk toe.

Mix het geheel met de deeghaken tot een veerkrachtig deeg. Ik neem daar ongeveer 10 tot 12 minuten voor. Dan kan de mengkom afgedekt worden met een schone theedoek. Het rijzen kan beginnen.

Ik ben ik het bezit van een rijskastje. Dus de kom met deeg gaat in de rijskast op 30 graden. Een bakje water in de rijskast erbij. Na een uur is het voldoende gerezen.

Ondertussen een bakplaat van bakpapier voorzien. Strooi wat bloem op het bakpapier. Het deeg op de bakplaat tot een rond plat brood vormen. Het deeg moet nu nog een minuut of 20 narijzen. Tijd om de oven voor te verwarmen op 200 graden.

De bovenkant van het deeg insmeren met een geklopt ei/melkmengsel en verdeel een handje sesamzaadjes er over. Ik maak met een scherp mesje wat strepen in het deeg. Bak het brood in 15 minuten bruin. Als het brood hol klinkt is het vers gebakken Turks Brood gaar en klaar.

Scones en breekbrood

Het komt er weer aan, Pasen. De super staat al ruim een maand vol met Paasattributen, chocolade eitjes, paashazen en…scones. Uiterste houdbaarheidsdatum 12-4-2025. En Paas valt dit jaar op 20 en 21 april. Dat wordt dus wachten op nieuwe aanvoer of net achter het net vissen. Dan maar zelf maken: scones en breekbrood.

De scones gekocht in de supermarkt hebben toch wel wat meer ingrediënten dan de zelf gemaakte. Ingrediënten die ik niet graag in mijn baksel wil. Het voordeel van zelf maken is dat je weet wat je eet. De ingrediënten die ik kies zijn zoveel mogelijk bio en van betrouwbare winkels. Scones en breekbrood in productie.

De scones maak ik in de oven en het breekbrood in de slowcooker.

Scones

Ingrediënten: 450 gr bloem, 125 gr koude roomboter, 16 gr bakpoeder, 50 gr kristalsuiker, 3 eieren, 175 ml karnemelk, snufje zout, 175 gr rozijnen.

Verwarm de oven voor op 200 graden.zet de rozijnen ‘in de week’ in een schaaltje water om te wellen. Snijd de boter in kleine stukjes. Meng in een ruime mengkom bloem, bakpoeder, suiker en zout. Voeg de stukjes boter bij het bloemmengsel en wrijf de boter door de bloem tot een korrelig geheel. Voeg twee eieren één voor één toe en de karnemelk scheutje voor scheutje. Kneed het geheel tot een niet al te plakkerig en soepel deeg. Dep de rozijnen droog en bestuif ze met wat bloem. Werk voorzichtig de rozijnen door het deeg.

Bestuif een grote snijplank met bloem en rol het deeg tot een centimeter of twee. Steek met een glas of een steekvorm van 5 of 6 centimeter diameter rondjes uit het deeg en leg deze op de met bakpapier bedekte bakplaat. Klop een ei op en bestrijk de scones er mee. De scones zijn in 10 tot 15 minuten in de oven gaar en klaar.

Breekbrood

Ingrediënten:
500 gr bloem, 1 zakje instant gist, 300 ml volle melk, 1 tl zout, een handje sesamzaad, 50 gr boter.

De boter ruim van te voren uit de koelkast en op kamertemperatuur brengen. Verwarm de melk tot lauwwarm. Doe de bloem, gist, suiker, zout, boter en melk in een mengkom. Meng de ingrediënten goed door elkaar. Kneed het tot een soepel niet plakkerig deeg. Dit kan met je handen of met een mixer met deeghaken. Maak van het deeg een bal.

Doe deze bal deeg in de mengkom en bedek deze met een schone theedoek. Bij ons gaat de mengkom voor een uur in het rijskastje op 30 graden. Na een uur is de volume ongeveer verdubbeld.

Kneed nogmaals het deeg goed door. Verdeel het deeg in acht kleine bolletjes. Doe een vel bakpapier in de slowcooker en schik daarop de bolletjes deeg. Klop het ei los en bestrijk de bolletjes met het losgeklopte ei. Strooi er een handvol (1 el ongeveer) sesamzaadjes over heen.

Leg een schone theedoek tussen de binnenpan en de deksel van de slowcooker en zet de slowcooker op ‘Hoog’ voor 1,5 uur. Heeft het breekbrood een kerntemperatuur van ongeveer 90 graden dan is het gaar en klaar. Til het brood uit de slowcooker met behulp van het bakpapier en laat het afkoelen op een rooster. Vlak voor het gebruik kan het brood voor een mooi korstje op 200 graden voor een minuut of vijf in de oven.

Nozems, Dijkers en Pleiners

In de periode 1955 – 1965 werd Nederland verblijd met een nieuw woord; nozem. Dit stond voor ‘Nederlandse Onderdaan Zonder Enige Moraal’. Overgewaaid uit Amerika en nogal vlot overgenomen door jongeren uit heel Europa; Nozems, Dijkers en Pleiners.

In Amsterdam ontstonden vrij vlot twee groepen nozems. De Dijkers en Pleiners. De Dijkers hingen vooral rond op de Nieuwe Dijk en Haarlemmerdijk, reden op ‘buikschuivers’ als Kreidler en Zündapp. Dijkers kwamen vooral uit arbeiderskringen.

De Pleiners waren de ‘meer intellectuele’ nozems. Hoger opgeleid en meer alternatief. Hun brommers, Puch en Tomos, werden hét symbool van vrijgevochten jeugd. Hun gebied was het Leidseplein en Rembrandtplein.

Nozems, Dijkers en Pleiners hadden een eensluidend doel; het afzetten tegen de gevestigde orde. Ieder op hun eigen manier. Dat leidde niet zelden tot onderlinge ‘meningsverschillen’ en vechtpartijen.

Een exotische maaltijd was ingeblikte nasi. Een groot blik nasi wat in de koekenpan opgebakken werd. Sommige mensen deden in blokjes gesneden Smack door de nasi. Een luxere uitvoering was met blokjes ham er door. Een gebakken ei er over en klaar was de maaltijd. (Smack is een ingeblikt vleesproduct van 51% varkensvlees).

In die jaren deed ook het eerste fabrieksbrood haar intrede; King Corn. Verkocht als ‘Zweeds Witbrood’  In 1969 verschijnt de eerste “Ik ga bij Japie wonen” (want daar eten ze King Corn). reclamespot op de televisie. Daar smeerde je Bona (margarine) op. Bekende reclameslogans waren ‘Bona ijskoud de zachtste’ en ‘Lekker brood verdient Bona!’ Je dronk TikTak koffie of thee. Oorspronkelijk ook wel bekend als de ‘’suyvere koffij’’ van Klaas Tiktak.

Gehaktbrood met ei

In ‘het gewone leven’ halen we ons vlees en gehakt bij onze vaste natuurslager. Betrouwbaar vlees van gezonde buitendieren. Tijdens ons verblijf in het Oosten van het land gaan we niet naar de vaste slager.

Inmiddels hebben we ook op onze tijdelijke verblijfplaats vaste adresjes voor biologische groenten, ambachtelijk vlees en eieren. En op de mooiste plekken. De groenten komen van een tuinderij op een plek uit 1400 en nog wat. Via een zandweg komen we er. We wanen ons in de Middeleeuwen.

Het ambachtelijke vlees komt van een boerderij in de buurt. Naast rundvlees van Piemontese runderen is in het boerderijwinkeltje ook vlees van ree, geit en kip te koop. Binnenkort gaat de boer weer met varkens beginnen, zodat op termijn ook varkensvlees te koop zal zijn.

Wij gaan dit keer voor het rundergehakt. Gehakt met een mooi vetgehalte. Net genoeg om het gehakt soepel en weinig verlies aan vleesgewicht bij het braden te hebben. Het gehakt van deze runderen is ideaal voor pastasaus en gehaktbrood. En dat is wat we gaan maken, gehaktbrood met ei. We gaan voor de maximale smaak van het gehakt.

Ingrediënten: 1 kg gehakt, 1 ui, 1 bolletje soloknoflook, twee tl mosterd, 1 el ketchup, 1 tl gehaktkruiden, 4 eieren, zout en peper naar smaak.

Het voorbereidende werk bestaat uit het fijn snipperen van de ui en de knoflook en het hard koken van de eieren. Het gehakt wordt normaal gesproken 5 minuten met de mixer bewerkt. Maar die hebben we niet bij ons.

Dus aan de slag met een vork en m’n handen. Het gehakt losmaken met de vork. Daarna de gehaktkruiden, gesnipperde ui en knoflook er door kneden. Dat kneden mag best wel wat langer duren om een goed gekneed resultaat te krijgen.

Bij gebrek aan een cakevorm, maak ik een gehakttaart in een ronde glazen braadslee. Ongeveer 1/3 van het gehakt gaat op de bodem. Keurig verdeeld met de vork. Op deze bodem worden de eieren gelegd en wat ingedrukt. De rest van het gehakt wordt zo verdeeld dat de eieren bedekt zijn. Een prikkertje in elk ei geeft de plaats van de eieren aan.

Ondertussen is de oven op 180 graden voorverwarmd. De braadslee met het gehaktbrood met ei gaat voor 45  tot 60 minuten in de oven. Nu is het de kunst om de andere onderdelen van de maaltijd gelijktijdig gaar te hebben. Een kwestie van plannen.

Is zure melk bedorven

Van oudsher hebben mijn ouders, het Voedingscentrum, artsen en voedingsdeskundigen mij gewaarschuwd voor rauwe melk. Brrr, gevaarlijk; koken voor gebruik. Niet langer dan drie dagen bewaren. Want slechte bacteriën. Is zure melk bedorven?

Gehoorzaam kocht ik de melk in de super. Veilig, want gepasteuriseerd. Later ben ik meer gaan lezen over de bewerkingen van winkelmelk. Hierdoor heb ik de stap gemaakt naar rauwe melk en rauwmelkse producten.

Sinds enkele jaren maak ik kefir. Door levende kefirculturen aan melk toe te voegen in een verhouding van 1:10. Kefir is net als clabber milk rijk aan probiotica.

Een andere, meer onbekende manier is Clabber of Clabbered milk. Eigenlijk is het maken van clabber milk eenvoudiger dan het maken van kefir.

Clabber milk bestaat uit melk. Door eventueel wat citroensap toe te voegen versnel je het fermentatieproces. Prettig als je het wilt, maar nodig is het niet. Ik gebruik alleen rauwe A2 koemelk.

Ingrediënten: 1 liter rauwe melk,
(Pasteurisatie vernietigt de nuttige probiotica die in rauwe melk aanwezig zijn, zoals melkzuurbacteriën)

Steriliseer een glazen fles of pot door deze in de oven te zetten. De oven op 150 graden instellen. Als de oven op temperatuur is, dan 15 minuten op 150 graden de fles steriliseren. De dop of deksel kan voor enkele minuten in zo heet mogelijk water gedaan worden. Een drupje afwasmiddel is aan te raden.

Na een kwartier is de fles steriel en kan het uit de oven. Let op, 150 graden is best heet, dus even in de oven af laten koelen is verstandig. Als de fles met ovenwanten te pakken is, kan het uit de oven en op een dubbelgeslagen theedoek gezet worden tot hij helemaal afgekoeld is. Het is zaak om NIET aan de hals van de steriele fles te komen.

De dop of deksel kan met heet water afgespoeld worden en op een stuk keukenpapier gelegd om te drogen. Ook hier geldt, kom alleen aan de buitenkant van de dop. Hygiëne is belangrijk, je werkt immers met bacteriën.

De fles en dop zijn inmiddels steriel en afgekoeld. Nu kan je de melk in de fles gieten. Houd er rekening mee dat het fermentatieproces er voor zorgt dat de fles onder druk komt te staan. Dus de fles vullen tot een cm of vier onder de dop.

Sluit de fles door de dop er op te doen, maar niet stevig vast draaien. Zet de fles op een plaats waar het niet in de weg staat, niet in de volle zon maar wel op een temperatuur tussen de 20 en 26 graden. De melk gaat nu fermenteren. De melk zal zuur worden door de melkzuurbacteriën die lactose omzetten in zuur. Na ongeveer twee tot vijf dagen zal de clabber milk klaar zijn. Hoe langer de melk fermenteert, des te zuurder wordt het. Dit gedeelte is een kwestie van smaak en experimenteren

Geniet van je clabber milk! Het heeft een licht zure smaak en is rijk aan probiotica, wat goed is voor je spijsvertering, immuunsysteem en cholesterolniveaus

Je kan de inhoud van deze pagina niet kopiëren

Geverifieerd door ExactMetrics